Lokale heffingen

De tarieven voor de lokale lasten hebben wij in onderstaande tabel weergegeven. Daarbij laten wij de huidige tarieven in 2023 en de voorgestelde tarieven voor 2024 zien. 

Rioolheffing 
De grondslagen voor de rioolheffingen zijn: 
•    waterverbruik voor het afvalwater door middel van vier staffels; 
•    vastrecht voor het hemelwater en grondwater voor de openbare ruimte; 
•    WOZ-waarde voor het hemelwater en grondwater voor de particuliere percelen. 

Het uitgangspunt voor de rioolheffing is dat deze 100% kostendekkend is. Daarbij baseren wij ons op het verbreed Gemeentelijk Riolering Plan (vGRP). Wij hebben kapitaallasten van investeringen, exploitatielasten en interne kostentoerekening geactualiseerd. Daarnaast hebben wij de volumes voor het aantal huishoudens en de Woz-waarde aangepast. Om schommelingen in de kapitaallasten van investeringen op te vangen, hebben wij een voorziening riolering. Pieken en dalen vangen wij met behulp van deze voorziening op. Daardoor hoeven wij de tarieven niet jaarlijks (aanzienlijk) te laten stijgen of dalen op basis van het investeringsvolume. De WOZ-waarde van woningen stijgt naar verwachting in 2024. Een deel van de opbrengst uit de rioolheffing is gebaseerd op de WOZ-waarde van gebouwen. Daardoor stijgt de opbrengst. Voor belastingjaar 2024 hebben wij de opbrengst verhoogd met de reguliere prijsindexatie van 3,9%. Samen met het effect van de verwachte WOZ-waardestijging leidt dit ertoe dat er een storting in de voorziening wordt gedaan ter grootte van € 80.000.

Afvalstoffenheffing 
Wij verhogen de tarieven voor de afvalstoffenheffing met 5,95%. De kosten van de afvalinzameling door Area zijn verhoogd met de inflatie. Daarnaast is er sprake van een daling van de opbrengsten van de milieustraat en ontvangen wij minder inkomsten uit het Afvalfonds dan vorig jaar verwacht. Verder is er sprake van een volumedaling in met name het aantal meerpersoonshuishoudens. Om in 2024 de tarieven kostendekkend te laten zijn, moeten wij het tarief daarom met 5,95% laten stijgen. Daarmee dekken wij de begrote kosten voor 2024 van € 4,7 miljoen af. Dit is cijfermatig als volgt samengevat.

Toeristenbelasting 
Het tarief voor de toeristenbelasting is in 2024 € 1,35 per persoon per overnachting. Voor 2024 houden wij rekening met 1.400.000 overnachtingen. Zoals in de tegel 'Financiële begroting' onder de ontwikkeling van de inkomsten te lezen, hebben wij de volgende tariefontwikkeling in onze begroting verwerkt: 
•    2022-2024: € 1,35 per persoon per nacht 
•    Per 2025 zullen wij het tarief wederom met € 0,05 laten stijgen naar € 1,40 per persoon per nacht. 

Deze driejaarlijkse stijging met € 0,05 per persoon per nacht is conform de besluitvorming in 2016. De driejaarlijkse stijging betekent dat we met ronde tarieven kunnen werken, die niet jaarlijks aangepast worden en tegelijkertijd de inflatie over drie jaar vertegenwoordigen.

Omgevingsvergunningen
De uitgangspunten voor het legesstelsel van omgevingsvergunningen zijn:
•    degressiviteit; 
•    transparantie; 
•    een maximumtarief in de hoogste staffel; 
•    100% kostendekkendheid. 

Onze legesverordening kent een degressief stelsel en het systeem van kruissubsidiering binnen de hoofdstukken van de legesverordening. Bij een hoge bouwsom betaalt de aanvrager een relatief hoog legesbedrag. Het degressieve stelsel brengt met zich mee dat bij hogere bedragen een relatief lager percentage in rekening wordt gebracht. Ook is om onbillijkheden te voorkomen in overeenstemming met de geldende jurisprudentie een maximum legesbedrag in de verordening opgenomen. Voor bepaalde categorieën omgevingsplanactiviteiten en omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen betekent dit dat de leges hoger zijn dan de kosten van toetsing die in dat concrete geval worden gemaakt. Voor aanvragen met een lager bedrag aan bouwkosten kan het omgekeerde aan de orde zijn. De kosten worden in die gevallen niet gedekt door de leges omdat dit tot onevenredige leges zou leiden. 

De inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna Wkb) op 1 januari 2024 heeft gevolgen voor veel aspecten van het fysieke domein. Wat betreft de gevolgen voor de bedrijfsvoering en financiën van de gemeente zijn er aan de ene kant een aantal operationele wijzigingen van rechtswege, waar wij zelf geen invloed op hebben. Aan de andere kant zijn er een aantal gevolgen waarop we beleids- en inrichtingskeuzes kunnen maken. De belangrijkste wijzigingen met betrekking tot het heffen van leges voor de producten in Titel 2 van de legesverordening zijn hieronder weergegeven.

1. De bouwtechnische en de ruimtelijke omgevingsvergunning worden gesplitst

Met de Omgevingswet wordt het bouwen van een bouwwerk gescheiden in een technisch en ruimtelijk deel. Dat levert twee activiteiten op: de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit bouwwerken. Deze scheiding wordt 'de knip' genoemd. Daarbij vervalt voor een aantal eenvoudige activiteiten de wettelijke plicht om een bouwtechnische toets te doen. Dit heeft de volgende effecten: 

a. Door de knip ontstaan twee soorten vergunningplichten (technische bouwvergunning en omgevingsplanvergunning) waar er nu één is. De legesverordening is hierop aangepast. 

b. Te verwachten is dat de gemeentelijke kosten niet sterk zullen veranderen door de knip. Ze zullen wellicht iets stijgen door de hogere administratieve lasten. Waar nu één vergunning wordt afgegeven zullen onder de Omgevingswet immers (indien van toepassing) twee vergunningen worden afgegeven. De legestarieven die eerst voor één type vergunning golden zijn nu verdeeld in een ‘bouwtechnische vergunning’-deel en een ‘ruimtelijke vergunning’-deel. 

c. Door het schrappen van de bouwkundige toets voor een aantal eenvoudige bouwactiviteiten, vervallen een aantal vergunningplichten. Zie voor de impact hiervan het kopje hieronder.

2. Er vervallen activiteiten waar de gemeente nu leges voor heft (de bouwtechnische toets onder de Wkb)

Door de invoering van de Wkb vervalt de bouwtechnische toets voor een aantal bouwwerken. In de gemeente Coevorden betreft dit ongeveer 90% van alle nu aangevraagde bouwactiviteiten. Door de knip blijven deze activiteiten vooralsnog allemaal omgevingsplanvergunningplichtig, waarvoor ongeveer 70% van de huidige leges kan worden geheven. De overige 30% (voor de bouwtechnische toets) komt te vervallen.    

3. Er worden leges geheven voor een nieuwe activiteit (omgevingsvergunning milieu)

Onder de huidige wetgeving is het niet toegestaan om voor de aanvraag van een omgevingsvergunning voor de activiteit milieu leges te heffen. Onder de Omgevingswet mag dit wel. Het aantal omgevingsvergunningen voor de activiteit milieu dat per jaar wordt aangevraagd (17 aanvragen in 2022) maakt het haalbaar om middels deze activiteit een deel van de legesinkomsten die verdwijnen door het vervallen van de bouwtechnische toets te innen. Het doel hiervan is dat de legesinkomsten kostendekkend blijven voor de hiermee verband houdende werkzaamheden. 

4. Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning volgt geen teruggaaf van de leges voor een conceptverzoek

In de huidige legesverordening is bepaald dat de leges voor het indienen van een conceptverzoek, in mindering worden gebracht op de leges voor een daaruit volgende omgevingsvergunning. In de legesverordening van 2024 is hier vanuit het oogpunt van kostendekkendheid niet voor gekozen. Er worden immers werkzaamheden verricht voor het afhandelen van een conceptverzoek. Wel is er voor gekozen om hier niet voor 100% kostendekkendheid te gaan, maar een laag tarief van €250,- in rekening te brengen zodat het voor een initiatiefnemer aantrekkelijk blijft om een conceptverzoek in te dienen.

Op basis van het bovenstaande is de begrote opbrengst in 2024 € 1.045.000.

Berekening tarieven
Conform de nieuwe vereisten van het BBV rondom de kostendekkende tarieven geven wij in deze paragraaf inzicht in de wijze waarop wij bewerkstelligen dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. De beleidsuitgangspunten die ten grondslag liggen aan onze tariefberekeningen, verwoordden wij al bij aanvang van deze paragraaf. De wijze waarop wij deze uitgangspunten bij de tariefstelling hebben gehanteerd, is als volgt: "In de integrale kostprijsberekeningen bepalen wij aan de hand van de vastgestelde formatie voor de betreffende producten het aantal toe te rekenen uren. Jaarlijks beoordelen wij of een herziening van de toe te rekenen uren noodzakelijk is. Het uurtarief dat wordt gehanteerd, bevat naast de directe loonkosten ook een opslag voor de kosten van overhead."

Kruissubsidiëring leges
Voor diverse diensten en producten heffen wij leges. Deze leges zijn bedoeld om de kosten die wij maken voor het verlenen van deze diensten en het verstrekken van deze producten te dekken. Wettelijke bepalingen (Gemeentewet) verbieden het ons dat de inkomsten van deze leges de gemaakte kosten overtreffen. Daarmee wordt voorkomen dat wij met deze leges ook andere activiteiten financieren. Opbrengsten mogen hooguit kostendekkend zijn. Dit wordt berekend bij de samenstelling van de begroting en dus voordat de belasting- en legesverordeningen zijn vastgesteld. Bij leges waarbij de tarieven voor verschillende diensten en producten in één verordening worden geregeld, is het uitgangspunt dat de kostendekkendheid wordt beoordeeld op totaalniveau van de verordening. De totale kosten van de activiteiten worden gedekt door de totale baten van de leges. Hierdoor is zogenoemde kruissubsidiëring mogelijk: een verwacht voordeel c.q. overschot bij de ene dienst mag worden gebruikt voor de dekking van een verwacht  tekort bij een andere dienst. Er zijn twee uitzonderingen op dit uitgangspunt van verordeningsbrede kruissubsidiëring: 

• de Europese Dienstenrichtlijn beperkt de mogelijkheden voor kruissubsidiëring bij leges die samenhangen met bedrijfsactiviteiten tot een cluster van samenhangende vergunningen
• de wetgeving over de omgevingsvergunning gaat ervan uit dat alleen binnen de omgevingsvergunning kruissubsidiëring kan worden toegepast en niet met dienstverlening erbuiten

Onze legesverordening (Verordening leges Coevorden) bestaat uit drie onderdelen, namelijk:

• titel I: Algemene Dienstverlening (o.a. Rijbewijzen, Reisdocumenten, Burgerlijke stand)
• titel II: Fysieke leefomgeving (o.a. Omgevingsvergunningen, Structuur- en ontwikkelplannen)
• titel III: Europese Dienstenrichtlijn (o.a. Marktgelden)

Wij hebben daarom van de legesverordening per titel de kostendekkendheid in beeld gebracht. Hieruit blijkt dat binnen de legesverordening sprake is van kruissubsidiëring. Op totaalniveau is de kostendekkendheid van de legesverordening 76%.

In onderstaand overzicht geven wij een viertal rekenvoorbeelden van de gemiddelde lastendruk voor particulieren. In het rekenvoorbeeld hanteren wij een woning met een WOZ-waarde van € 260.000 in 2023, die naar verwachting stijgt naar een waarde van € 273.000 in 2024 (ca. 5%). Wij gaan in dit voorbeeld uit van een waterverbruik tot 150 m3.