Financiële begroting

Toelichting op de septembercirculaire

Accressen
De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. De rijksuitgaven hebben direct invloed op de omvang van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Dit wordt de accresontwikkeling genoemd.  Sinds de meicirculaire 2022 is het accres gesplitst in een volume- en een nominaal deel, waarbij het nominale deel ter compensatie is van loon- en prijsstijging en het volumedeel ter compensatie van bevolkingstoename en reëel accres.

Sinds de meicirculaire 2022 is het volume deel bevroren tot en met 2025. Vooruitlopend op een nieuwe financieringssystematiek heeft het kabinet in de septembercirculaire 2022 eenmalig € 1 miljard extra beschikbaar gesteld in 2026. Het volumedeel staat hierdoor vast tot en met 2026. Bij de Voorjaarsnota 2023 is dit bedrag vanaf 2027 structureel gemaakt en is besloten om de volumeontwikkeling vanaf 2027 te indexeren op basis van
de ontwikkeling van het bruto binnenlands product.

BCF deel
In de meicirculaire 2023 is een structurele rijksbijdrage vanaf 2027 van € 1 miljard beschikbaar gesteld. In de septembercirculaire 2023, wordt van dit bedrag nog een deel in het BTW-compensatiefonds (BCF) gestort. Per saldo blijft via de algemene uitkering € 924 miljoen beschikbaar blijft en wordt € 76 miljoen aan het BTW-compensatiefonds toegevoegd.

De ontwikkeling van de uitkeringsbasis is negatief
Bij het begrip ontwikkeling van de uitkeringsbasis gaat het om de mutaties van de landelijke aantallen inwoners, woonruimten, leerlingen, uitkeringsgerechtigden, WOZ-waarden enzovoort. In de veronderstelling dat het te verdelen bedrag niet toeneemt als de hoeveelheid (Q) stijgt, zal per maatstaf het maatstafgewicht (P) evenredig moeten dalen. Dat is een ingewikkelde methode en daarom wordt gekozen voor een eenvoudige oplossing, namelijk de daling van de uitkeringsfactor. Gemeenten kunnen deze korting goedmaken door evenredig te stijgen met de aantallen. Groeigemeenten lukt dat gemakkelijk, de plattelandsgemeenten moeten hier veelal een veer laten, om helemaal niet te spreken over krimpgemeenten. In de septembercirculaire zijn geen wijzigingen in definities van maatstaven opgenomen. Wel zijn diverse landelijke aantallen bijgesteld. Vooral de ontwikkelingen van het aantal bijstandsontvangers, inwoners 75+, regionale en landelijke centrumfunctie, leerlingen voortgezet onderwijs en de omvang van de OZB-maatstaven hebben invloed op de uitkeringsfactoren.

De hoeveelheidsverschillen en WOZ waarden zijn negatief
In de septembercirculaire zijn geen wijzigingen in definities van maatstaven opgenomen. Wel zijn diverse  landelijke aantallen bijgesteld. Vooral de ontwikkelingen van het aantal bijstandsontvangers, inwoners 75+, regionale en landelijke centrumfunctie, leerlingen voortgezet onderwijs en de omvang van de OZB-maatstaven hebben invloed op de uitkeringsfactoren.  Bij groeigemeenten stijgen de WOZ-waarden harder dan bij plattelands- en/of krimpgemeenten dit betekent dat het aandeel van gemeente Coevorden kleiner wordt ten opzichte van het landelijke totaal. Voor de WOZ-waarden heeft deze actualisatie een derhalve een negatief effect. Hierbij dient opgemerkt te worden dat het effect van de WOZ-waarde één van de maatstaven ter verdeling van de totale algemene uitkering betreft. Dit effect heeft geen direct invloed op de omvang en inning van de onroerendezaakbelasting van de Gemeente Coevorden.

Stelpost jeugdzorg
Wij hebben de stelpost jeugd op basis van de meest recente gegevens geactualiseerd. De bedragen voor 2024 en 2025 zijn hard en zijn inmiddels verwerkt in het totaal van de algemene uitkering. De jaren 2026 en 2027 hebben wij geactualiseerd. Dit heeft een negatief effect.  

Het Rijk verwacht voor gemeenten een extra besparing in het jeugddomein van in 2024 € 100 miljoen, oplopend naar € 500 miljoen in 2025 en 2026 en structureel € 511 miljoen vanaf 2027. Dit als aanvulling op de beoogde Hervormingsagenda. De besparing is een rijksverantwoordelijkheid. Het gaat om maatregelen waarbij gemeenten minder middelen nodig hebben of alternatieve inkomsten kunnen genereren. Provinciale toezichthouders stellen als eis dat gemeenten expliciet een daling van de uitgaven moeten ramen in de begroting voor Jeugdzorg ter waarde van ons aandeel. De besparing voor 2024 is vervallen. Vanaf 2025 dienen wij wel rekening te houden met een voorgenomen besparing. Voor onze gemeente gaat het om een bedrag van € 1 miljoen. Op deze manier loopt de extra korting budgettair neutraal bij realisatie van de kosten.

Taakmutaties
in deze circulaire worden middelen voor een aantal taakmutaties beschikbaar gesteld. waaronder taakmutaties voor een loon- en prijsbijstelling jeugdzorg en voor bijzondere bijstand en vroegsignalering. 

Sociaal domein
Deze inkomst betreft de compensatie Wsw voor bijzondere WML-verhoging € 26,6 miljoen voor 2023 en een afbouw naar 2028 tot € 19,2 miljoen

Toelichting

1. Actualisatie IHP Onderwijs, incidenteel € 20.000
Voor het actualiseren van het Integraal Huisvesting Plan (IHP) voor het onderwijs vragen wij een incidenteel budget voor de ondersteuning van externe expertise.

Een keer per vier jaar dient deze geactualiseerd te worden zodat we uitvoering kunnen geven aan goede onderwijshuisvesting conform paragraaf 4.6 Jeugd en Onderwijs van het Bestuursprogramma.

2. Onderzoek Doe-mee-web-winkel, incidenteel € 45.000
In 2023-2024 zal er een beleidsplan Minimabeleid opgeleverd worden. In dit voorstel zal er een actie worden opgenomen om een onderzoek uit te voeren naar de Doe-mee-web-winkel. Om het onderzoek naar aanleiding van de motie uit te kunnen voeren vragen we eenmalig € 45.000 uit. Met de uitkomsten van het onderzoek zal er in 2024 een plan volgen.

3. Regiesysteem, incidenteel € 200.000
We moeten in 2024 over op een ander regiesysteem in het sociaal domein. Het systeem Wijzer dat nu wordt gebruikt stopt eind 2024. Ook moet een afweging worden gemaakt rond CIV Sam. Het proces is inmiddels gestart. Daarbij is ook een inventarisatie van verwachte kosten die we willen inbrengen bij de programmabegroting. We verwachten per team een structurele verhoging van de kosten (circa 7000), maar die willen we opvangen binnen onze budgetten. Er zijn ook eenmalige kosten, die kunnen we voor 2024 niet opvangen en brengen we daarom in. Het bedrag waar we nu van uit gaan is € 200.000.
Dit is voor een jaar een dubbel systeem (kosten Wijzer) en uitfasering van Wijzer, implementatiekosten nieuw systeem, projectleider aanschaf en implementatie nieuw systeem en opvang uren medewerkers in verband met extra werkzaamheden.

4. Uitbreiding Doe-mee-web-winkel, structureel € 40.000
Sinds een paar jaar zetten we actief de Doe-mee-webwinkel in om de participatie onder de minima doelgroep te bevorderen. We willen daarnaast dat kinderen volwaardig mee kunnen doen en zij ontvangen een extra bedrag voor participatie via de Doe-mee-webwinkel. De Doe-mee-webwinkel heeft een groot bereik van 73% van de doelgroep. Voor deze ontwikkeling vragen we structureel € 40.000 uit.

5. Bijdrage opvang dierenasiels, structureel € 40.000
We hebben een afspraak met het dierenasiel Beilen over de opvang van dieren. Jaarlijks vindt er een forse overschrijding van het budget veiligheidsbevorderende maatregelen plaats omdat deze kosten niet gebudgetteerd worden. Voor 2022 betrof dit een bedrag van ca.€ 37.000, voor 2023 zitten we al op een bedrag van € 31.000. Daarbij is de verwachting dat we het bedrag van 2022 gaan overschrijden. Een structurele bedrag van 
€ 40.000 voor kosten van opvang en verzorging van dieren (castratie en sterilisatie) is daarom op z’n plaats omdat we volgens afspraak deze kosten toch moeten betalen (verplichting).

6. Werkbudget Veiligheid, structureel € 40.000
Het cluster veiligheid is bezig met de basis op orde te krijgen. Dit betekent achterstanden weg werken op het gebied van vergunningverlening, meer inzicht krijgen in de opgaven, beleid op orde krijgen, investeren in het netwerk, meer naar de voorkant komen en verdere professionalisering van de BOA’s.
Het IVP wordt in september vastgesteld door de raad. Er is echter geen (werk)budget om ook hier uitvoering aan te geven. Voor veiligheid is een minimaal werkbudget van  
€ 40.000 nodig waarmee uitvoering kan worden gegeven aan beleid, organisatie (en/of uitbesteding) van bijeenkomsten op gebied van vergunningverlening en veiligheid rondom paasvuren, evenementen carbidschieten,  inhuur van expertise ( bij afgifte van vergunningen), uitvoering verplichte audits (zoals WPG), verdere professionalisering van de BOA’s + benodigdheden volgens BOA Jaarplan (uitbreiding uitrusting o.a. bodycams + benodigde applicaties/licenties zoals Sigmax  e.d.). Nu vindt er jaarlijks forse overschrijdingen plaats van budgetten door bovengenoemde activiteiten.

7. FG Wpg (wet politiegegevens), structureel € 76.000
Gemeente Coevorden  verwerkt persoonsgegevens die onder de Wpg vallen, omdat wij boa’s inzetten die opsporingstaken uitvoeren (denk aan gemeentelijke handhaving, parkeercontroleurs, leerplichtambtenaren, boswachters en milieuambtenaren). Wij zijn dan vanuit de Wpg verplicht om een Functionaris Gegevensbescherming (FG) aan te stellen. In de Wpg is deze eis strenger geformuleerd dan in de AVG. De Wpg-FG moet namelijk (volgens artikel 36 lid 4 Wpg) ieder jaar een schriftelijk verslag uitbrengen van zijn of haar bevindingen over de naleving van de Wpg. Het gaat een 0,5 fte met een structureel karakter.

8. Verzekeringspremie gebouwen, inventaris en tractie, structureel € 75.000
Dit voorjaar hebben wij ons gemeentelijk kernbezit laten (her)taxeren. Het is verplicht om een actuele herbouw- en vervangingswaarde te hebben liggen onder de verzekeringspolis. De laatste stamde uit 2016. De waardestijgingen in het vastgoed en hogere prijzen voor grondstoffen resulteren in een hoger volume aan te verzekeren waarde. Hetzelfde gaat op voor de recente aanbestedingen voor tractiemiddelen. Hier rollen fors hogere bedragen uit aanschafwaarde. Dit betekent vervolgens een hogere verzekeringspremie. Het gaat om € 55.000 voor gebouwen en inventaris en € 20.000 voor tractiemiddelen. 

9. Subsidie jaarlijks- en groot onderhoud buitensportaccommodaties, structureel € 100.000 (2024) en vanaf 2025 € 142.000
Er is met de werkgroep buitensport besproken dat er in drie jaar tijd stapsgewijs wordt toegewerkt naar een jaarlijkse onderhoud bijdrage van € 10.000 per veld.
Hiermee wordt gestart in 2023, in 2024 wordt er een vervolgstap gezet en in 2025 zitten we dan op een bijdrage van € 10.000 per veld.
Dit is op basis van het huidige aantal velden (41 in totaal) en betekent dat we toewerken naar een structurele verhoging van € 142.000 in 2025.

10. Vroegsignalering, structureel € 120.000
In de pilot Vroegsignalering beogen we om problemen eerder te signalen en te voorkomen. We beogen bij deze wettelijke taak eerder met onze inwoners in contact te komen om problematische schulden te voorkomen. Hierbij hebben we 80-90 signalen die we maandelijks oppakken. Het is belangrijk om deze aanpak te borgen en daarmee te bestendigen in de lijn. Licentie en overige kosten kunnen binnen budget van Schuldhulpverlening opgepakt worden. De uitvoeringskosten voor twee preventiemedewerkers willen we per 2024 borgen. 

11. Subsidie MWC, structureel € 155.000
MWC heeft aangegeven te maken te hebben met een CAO loonsverhoging van 15%.
Deze 15% is doorberekend in de aanvragen die voor volgend jaar worden gedaan. Dit is 15% over het subsidiebedrag van 2023 inclusief de incidentele verhoging van 3,6% in de loop van 2023. 

We zetten als gemeente Coevorden in op preventie en het versterken van de context van het normale leven. Dit doen we zodat inwoners minder (tweedelijns) ondersteuning nodig hebben. Dat vraagt om een sterk voorveld, waarbij het maatschappelijk werk en welzijnswerk een belangrijk onderdeel is. 

12. Huishoudelijk hulp en schoonmaakondersteuning, structureel € 400.000
Samen met de gemeente Borger-Odoorn hebben we een contract met 6 aanbieders huishoudelijke hulp. De tarieven die wij betalen aan de gecontracteerde aanbieders van huishoudelijke hulp worden conform contract geïndexeerd volgens de CAO-VVT. De reguliere indexaties van de afgelopen jaren hebben de werkelijke kostenstijgingen als gevolg van inflatie onvoldoende gevolgd. Hierdoor leveren enkele gecontracteerde aanbieders de huishoudelijke hulp inmiddels onder hun kostprijs. Op dit moment betalen wij onze aanbieders op basis van een uurtarief van € 28,75. Met een indexatie van 15% vergoeden we onze aanbieders op basis van een uurtarief van € 33,00. Dit is het huidige, gemiddelde uurtarief wat gemeenten betalen voor huishoudelijke hulp. De extra kosten die de eenmalige indexatie met zich meebrengt bedragen voor 2024 voor huishoudelijke hulp € 100.000 en voor schoonmaakondersteuning € 300.000, een verhoging van het wmo budget van totaal € 400.000.  

13. Actualisatie PDC/DVO Kantoorautomatisering, structureel € 550.000
In 2020 is er een herstart gemaakt met het herzien van de inmiddels verouderde DVO, de PDC en het bijbehorende prijzenblad. Halverwege 2022 zijn de eerste documenten in concept opgeleverd en in de afgelopen maanden besproken met de BOCE partners. Geconstateerd is dat er in de afgelopen jaren wel uitbreiding van dienstverlening heeft plaatsgevonden, dat er prijsstijgingen zijn geweest, maar dat er niet op de juiste wijze en naar verhouding is doorbelast aan de partners. Ook is het afgesproken overheadtarief[1] uit de DVO niet in rekening gebracht, maar slechts een deel van de directe overheadkosten in rekening gebracht.

Ook de PDC is inhoudelijk uitvoerig doorgelopen en is in lijn met de diensten die wij daadwerkelijk afnemen. Het up-to-date maken van deze PDC en uitbreiding toename van de diensten zorgt voor een forse toename van de kosten. Deze verwachting is inclusief de CAO verhoging.

Dit is een autonome ontwikkeling en enerzijds uitvoering van afspraken m.b.t. het huidige beleid (€ 167.000). De nieuwe aanpassingen vallen niet onder de huidige afspraken, maar betreffen actualisatie DVO/PDC (€ 283.000) en wettelijke eisen BIO (€ 100.000), met name informatieveiligheid. 

Toelichting

Ondersteuning organisatie
In het bedrag van de 'Ondersteuning organisatie' zijn de middelen opgenomen voor het traject Toekomstbestendige organisatie (Ontwikkeling 2022-9). 

Overige personele kosten
In het bedrag 'overige personele kosten' is vanaf 2024 een stelpost van € 1,08 miljoen opgenomen. Dit bedrag is, in afwachting van de uitkomsten van cao-onderhandelingen, centraal begroot op dit budget.

Bouwen voor de samenleving
De incidentele lasten in dit programma hebben betrekking op Vitale vakantieparken, projecten in het kader van mobiliteit, projecten met betrekking tot de economische visie en een stortingen in de voorziening riolering. De incidentele baten betreft de onttrekking van de bestemmingsreserve mobiliteit voor dekking van de lasten in het kader van mobiliteit en voor 2026 en 2027 onttrekkingen aan de voorziening riolering.

Duurzaamheid
Alle incidentele baten en lasten in dit programma hebben betrekking op een onttrekking of storting in de bestemmingsreserve Vastgoed.

Samen
De incidentele lasten in dit programma zijn een subsidie aan de Biblionet Drenthe, de subsidieregeling Accommodaties in de samenleving, onderzoek voor de doe mee pas, intergenerationele armoede, waterputten slaan voor de brandweer en project Drenthe gezond.  De incidentele baten zijn een ontvangen subsidie van de provincie inzake spreiding en toegankelijkheid voor de bibliotheken, een onttrekking aan de bestemmingsreserve Accommodaties in de samenleving, een onttrekking aan de bestemmingsreserve Accommodaties in de samenleving en de middelen die wij ontvangen in het kader van het project Drenthe gezond.

Eigenheid dorpen en wijken
Geen incidentele baten en lasten.

Fundering voor de toekomst
Geen incidentele baten en lasten.

Financiering en dekkingsmiddelen
Geen incidentele baten en lasten.