Kunst en cultuur, incidenteel voordeel € 212.000
Voor 2024 waren er incidentele middelen opgenomen voor de voorbereiding op de verbouwing van het Arsenaal en de uitbreiding van het museum. Dit gaat om een bedrag van 52.000 euro en is in overleg met het museum uitgesteld, omdat het tempo waarin we aan deze ambitie konden werken anders is geworden.
Onderdeel van het cultuurbeleid zijn de subsidieregelingen toegankelijk buitenschools cultuuronderwijs en broedplaatsen in de dorpen. In het eerste uitvoeringsjaar is er volop gebruik gemaakt van deze regelingen, maar zijn de regelingen in 2024 niet uitgeput. Dit geeft een voordeel van ruim € 100.000. Met de raad is afgesproken dat we het cultuurbeleid jaarlijks monitoren en na 3 jaar evalueren.
Ook is er in het kader van de viering van 80 jaar vrijheid sprake een overlopend budget van € 32.000. In 2024 zijn we gestart met de voorbereidingen hiervoor en in 2025 zullen wij dit vieren. Als laatste is er sprake van kleine kleine verschillen binnen dit product van € 28.000.
Onderwijs, incidenteel voordeel € 50.000
De incidentele voordeel wordt veroorzaakt door € 15.000 aan lagere kosten voor de onvoorziene inspecties bij kinderopvang organisaties door de GGD en meerdere kleine verschillen binnen dit product.
Gezondheidszorg, incidenteel voordeel € 280.000
Bij de uitvoering van onze ambities en doelstellingen op het gebied van gezondheidszorg hebben we het afgelopen jaar veelvuldig gebruik gemaakt van de beschikbare SPUK GALA-middelen. Deze financiële ondersteuning heeft ons in staat gesteld om diverse initiatieven te realiseren, denk bijvoorbeeld aan een buurtsportcoach senioren, het project Rouwen en Vieren, of een Workshop Zeker op Weg. Hiermee konden we de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg verder te verbeteren. Als gevolg hiervan hebben we een incidenteel financieel voordeel van € 280.000 behaald, wat heeft bijgedragen aan een positief resultaat binnen dit product.
Algemene Voorzieningen, incidenteel voordeel € 397.000
Innovaties sociaal domein, voordeel € 237.000
Het incidentele voordeel op het Programma Kansrijk opgroeien bedraagt € 195.000. Dit komt deels doordat de verkenning van de (Groningse) Kansrijk-aanpak kon worden gefinancierd door de Regiodeal. Daarnaast leidde een tijdelijk capaciteitstekort binnen het programmateam tot latere opstart van enkele opgaven, waardoor de geplande budgetten later worden besteed.
De subsidieregeling aanpak intergenerationele armoede heeft een subsidieplafond van € 138.000 tot en met 31 december 2026. Er is één subsidie versterkt in 2024. Het overgebleven bedrag á € 42.000 nemen we mee naar 2025.
Algemene voorzieningen, voordeel € 160.000
We constateren een voordeel van € 72.000 op de Maatschappelijke Opvang, doordat de afname van opvangdiensten bij een bepaalde partij is stopgezet. Daarnaast zien we een besparing van € 25.000 op de kostenplaats Vrijwilligers. Dit komt doordat er minder subsidies zijn uitgegeven en twee organisaties een deel van de subsidie uit 2023 moesten terugbetalen vanwege lagere dan verwachte kosten. De Maatschappelijke Hulp toont een voordeel van € 30.000. Dit omvat de Was- en Strijkservice waarvan de kosten binnen het product Individuele Voorzieningen Wmo, wat daar een nadeel veroorzaakt. Verder zijn er kleine voordelen op de kosten van Cliëntondersteuning, de Inloopfunctie GGZ, de Wet verplichte GGZ en de veiligheidsinspectie van speellocaties, die gezamenlijk leiden tot een voordeel van € 32.000.
Inkomen, incidenteel nadeel € 464.000
De trend van een afnemend uitkeringsbestand heeft zich in 2024 niet voortgezet. We zien een stijging van het uitkeringsbestand op het onderdeel Participatiewet met als gevolg een stijging van de uitgaven van € 552.000. Ook is er een nadeel op de Bijstandsverlening voor zelfstandigen van € 62.000 tegenover voordelen op de IOAZ- en IOAW-regeling en de uitvoeringskosten van in totaal € 150.000.
Participatie, incidenteel voordeel € 842.000
Re-integratie, incidenteel voordeel € 293.000
Er is sprake van een fors incidenteel voordeel door de ontvangst van € 344.000 aan incidentele ESF-middelen. Daarnaast zijn er begrote kosten voor projecten die vertraagd zijn, ter waarde van € 179.000. Ook wordt een deel van de begrote kosten á € 42.400 incidenteel gedekt vanuit SPUK GALA. Verder is € 310.000 meer uitgegeven aan de inhuur van personeel dan begroot. Deze extra kosten worden deels gedekt door rijksbijdragen voor de opvang van Oekraïners en deels door een voordeel op de salariskosten van het team. Beide voordelen vallen in de teamkostenplaats binnen programma 5. De overige € 37.800 betreffen kleine verschillen op 41 verschillende posten binnen dit product.
Emco/Wsw, incidenteel voordeel € 223.000
Het resultaat van de Emco-Groep is beter dan verwacht, hierdoor hebben wij een voordeel op de gemeentelijke bijdrage aan het exploitatiesaldo van Emco van € 190.000 over 2024. Met nog een correctie van € 20.000 i.v.m. een lagere afrekening over 2023 en een verschil van € 53.000 tussen de begroting rijksmiddelen en de ontvangen middelen komt het feitelijk voordeel uit op € 223.000.
Inburgering, voordeel € 325.000
In de begroting waren we uitgegaan van € 315.000 inburgeringskosten. In werkelijkheid hebben we bijna € 800.000 uitgegeven, maar hier stonden ook fors meer inkomsten vanuit het rijk tegenover. Per saldo hebben we een voordeel van 325.000 euro.
Individuele voorzieningen, incidenteel voordeel € 874.000
Ondersteuning minima, incidenteel voordeel € 367.000
De Doe-Mee-Pas en armoedebestrijding laten een voordeel van € 59.000 zien. Van alle aangevraagde voorzieningen is 74% daadwerkelijk afgenomen, wat wijst op een verschil tussen het aantal aanvragen en de daadwerkelijke afname. Dit verschil komt voornamelijk in het afnemen van zwempassen en zwemdiploma’s. Het blijft moeilijk te voorspellen hoeveel inwoners daadwerkelijk besteden van hun toegekend tegoed. Daarnaast geeft de collectieve zorgverzekering voor minima een voordeel van € 88.000. Ook hier is er een discrepantie tussen de inschatting van de dekkingsgraad en de daadwerkelijke afname. Er is minder gebruik gemaakt van Kinderopvang binnen de bijzondere bijstand dan begroot, dit laat een positief verschil zien van €63.000. Ook is er een positief resultaat waarneembaar op de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen van €82.000.
De overige verschillen á € 74.000 kunnen verklaard worden door minder uitvoeringskosten dan begroot rondom de Bijzondere Bijstand.
Wmo, incidenteel voordeel € 349.000
In 2024 was er een overschrijding à €279.000 van het budget voor woonvoorzieningen en hulpmiddelen. Dit kwam o.a. door de inzet van meerdere noodzakelijke woonunits, waarvan de kosten zijn gestegen van €35.000 in 2012 naar €80.000 in 2024. Ook bleek het geraamde budget voor medische advisering niet afdoende, met een tekort van €16.700. Dit komt doordat inwoners vaker in bezwaar gaan en aanvullend medisch advies nodig hebben.
Daarentegen lieten andere budgetten juist een voordeel zien. Voor vervoersvoorzieningen was er in 2024 een voordeel van €141.000. Dit komt doordat er zorgvuldiger wordt gekeken naar de noodzaak en het gebruik van deze voorzieningen. Ook liet het budget voor hulp bij het huishouden en schoonmaakhulp een voordeel zien. Dit voordeel van is te danken aan de inzet op herstelgerichte hulp, die goedkoper is en inwoners ondersteunt in hun zelfstandigheid. Binnen het budget voor Zelfredzaamheid en Dagbesteding was er een minimaal verschil, ondanks een toename van indicaties. Het addendum Participatie, dat in 2024 in werking trad, zorgde voor meer rechtszekerheid en minder discussies over de uitvoering van het contract, wat resulteerde in een voordeel van €47.000. Verder hebben we € 56.000 meer ontvangen aan eigen bijdrage in 2024. De kosten van het opzetten voor de Was-en Strijkservice leveren op dit product een nadeel van € 26.000 op, de kosten zijn echter geraamd op het product algemene voorzieningen binnen dit programma.
Daarnaast blijken de geraamde budgetten voor PGB hoger dan het daadwerkelijke gebruik, wat leidde tot een overschot van €409.000. Dit komt door zorgvuldig onderzoek en de inzet van een PGB Oké toets, budgetplan en onderzoek naar gewaarborgde hulp. Tot slot is er een overschrijding van de kosten op de uitgifte van de gehandicaptenparkeerplaatsen van € 8.000.
De overige € 23.300 betreffen kleine verschillen binnen dit product.
Schuldhulpverlening, incidenteel voordeel € 158.000
Dit voordeel laat zich vooral zien op de uitvoeringskosten van de toeslagenaffaire welke wij van het rijk ontvangen. De kosten hiervoor zitten in de salariskosten van het team en vallen daarmee in programma 5. Daarnaast hebben wij vanuit het rijk een incidenteel budget á € 75.000 ontvangen voor de Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden. Wij nemen dit bedrag mee naar 2025 om in te zetten voor een aantal pilots om de dienstverlening vanuit schuldhulpverlening te optimaliseren.
Jeugdzorg, individuele voorzieningen, nadeel € 1.466.000
Er is een groot tekort in het budget voor de Jeugdhulp. Dit tekort was bij de halfjaarrapportage ingeschat op 2,7 miljoen euro. Het budget is op dat moment aangevuld. Het jaarverslag laat nu een aanvullend tekort zien van 1,46 miljoen. Dat betekent dat er in 2024 in totaal een tekort op het jeugdbudget is van 4,16 miljoen op een initiële begroting van ongeveer 9,5 miljoen euro. Op vrijwel alle begrotingsposten zien we over het hele jaar een toename van de kosten.
We hebben continu te maken met een stijgende lijn in de kosten van de jeugdhulp. Dit heeft een aantal oorzaken die niet alleen in Coevorden spelen, maar ook in andere gemeentes in het land.
- Er is meer vraag naar zwaardere vormen van jeugdhulp.
- De uitstroom van jeugd uit de voorzieningen blijft achter. De tarieven stijgen, omdat we een reële prijs moeten hanteren.
- De tarieven stijgen harder dan de indexatie die wordt toegepast op de budgetten van Jeugdhulp in het gemeentefonds en lokaal in de begroting.
- Er is in 2024 een stijging in het aantal verwijzingen (2024 1361 verwijzingen, 2023 1081, 2022 1239).
- Er is een stijging van het aantal jeugdigen met (meerdere vormen van) jeugdhulp (2024 912 jeugdigen, 2023 853, 2022 893).
- We hebben geen invloed op de zorg die wordt ingezet met de grondslag woonplaatsbeginsel. In 2024 hebben we daarnaast een aantal nacalculaties met veel kosten ontvangen.
Uit een verkenning in het najaar van 2024 blijkt dat antwoorden op (maatschappelijke) problematiek vaker in de jeugdhulp worden gezocht. Door ouders én professionals. De gemeente zet daarom in op het versterken van de context van jeugdigen, met minder instroom als gevolg en po het bevorderen van de uitstroom. Dit is een langdurig proces. De effecten hiervan worden pas in een later stadium zichtbaar worden.
Opvallend is dat het bedrag voor gesloten plaatsingen niet hoger is, terwijl er wel meerdere gesloten machtigingen zijn afgegeven. De verklaring is dat er geen geschikte plekken waren voor de betrokken jongeren. Hiervoor zijn individuele plekken ingezet met hoge kosten tot gevolg, voor de 5 maanden inzet, circa 250.000 euro. Deze verschuiving is landelijk zichtbaar.
De Deskundigencommissie (Commissie Van Ark) adviseert in het rapport ‘Groeipijn’ extra structurele financiering beschikbaar te stellen om de financiële druk op gemeenten te verlichten. Daarbij geeft de commissie aan dat dit voor de helft ten laste moet komen voor het Rijk en de andere helft voor de gemeente. Het Rijk moet nog besluiten of deze aanvullende middelen inderdaad aan de gemeente worden verstrekt.
Veiligheidsbevorderende maatregelen, incidenteel voordeel € 2.226.000
Crisisbeheersing, incidenteel voordeel € 2.372.000
De verklaring van dit incidentele voordeel bestaat voornamelijk uit een voordeel van circa € 2,2 miljoen op het project ontheemden Oekraïne. Op basis van de normvergoeding hebben wij in 2024 recht op een bijdrage vanuit het Rijk van € 61 per opvangbed per dag. Dit resulteert in een totale vergoeding van circa € 4,86 miljoen over 2024. De gemaakte kosten in 2023 zijn circa € 2,69 miljoen.
Wij nemen van dit voordeel € 1 miljoen mee als overlopend budget naar 2025. Daarnaast hebben wij voor opvang van vluchtelingen en statushouders middelen ontvangen waarbij de meeste kosten in de reguliere budgetten zijn gevallen binnen dit programma. Dit levert op dit product een voordeel op van € 167.000.
Integrale veiligheidszorg, incidenteel nadeel € 130.000
De kosten voor de inhuur van boa`s is in 2024 hoger geweest dan begroot. Dit levert een nadeel op van circa € 114.000. Dit wordt veroorzaakt door:
- Vaderschapsverlof (vervanging voor 4 maand)
- Extra inhuur zodat er op bepaalde dagen twee koppels aanwezig kunnen zijn (we hebben zelf 3 vaste boa's, dus dan moet er altijd 1 extra worden ingehuurd)
- Extra inhuur tijdens evenementen vanwege terugtrekkende beweging politie
Daarnaast is er nog sprake van € 16.000 aan kleine verschillen binnen dit product.