Lokale heffingen

De tarieven voor de lokale lasten hebben wij in onderstaande tabel weergegeven. Daarbij laten wij de huidige tarieven in 2024 en de voorgestelde tarieven voor 2025 zien. 

Rioolheffing 
De grondslagen voor de rioolheffingen zijn: 
•    waterverbruik voor het afvalwater door middel van vier staffels; 
•    vastrecht voor het hemelwater en grondwater voor de openbare ruimte; 
•    WOZ-waarde voor het hemelwater en grondwater voor de particuliere percelen. 

Het uitgangspunt voor de rioolheffing is dat deze 100% kostendekkend is. Daarbij baseren wij ons op het verbreed Gemeentelijk Riolering Plan (vGRP). Wij hebben kapitaallasten van investeringen, exploitatielasten en interne kostentoerekening geactualiseerd. Daarnaast hebben wij de volumes voor het aantal huishoudens en de Woz-waarde aangepast. Om schommelingen in de kapitaallasten van investeringen op te vangen, hebben wij een voorziening riolering. Pieken en dalen vangen wij met behulp van deze voorziening op. Daardoor hoeven wij de tarieven niet jaarlijks (aanzienlijk) te laten stijgen of dalen op basis van het investeringsvolume. De WOZ-waarde van woningen stijgt naar verwachting in 2025. Een deel van de opbrengst uit de rioolheffing is gebaseerd op de WOZ-waarde van gebouwen. Daardoor stijgt de opbrengst. Voor belastingjaar 2025 hebben wij de opbrengst verhoogd met de reguliere prijsindexatie van 0,4%. Samen met het effect van de verwachte WOZ-waardestijging leidt dit ertoe dat geen mutatie in de voorziening plaatsvindt.

Afvalstoffenheffing 

In 2023 heeft de gemeenteraad ingestemd met de invoering van een tarief op restafval per 2025. Bij besluitvorming omtrent de invoering van een tarief op restafval in 2023 zijn voorbeeldtarieven van de afvalstoffenheffing genoemd om inzicht te bieden in de werking van deze nieuwe tariefstructuur, waarbij een vast tarief (€ 215) wordt aangevuld met een variabel tarief op basis van het aantal ledigingen (€ 9,60) of inworpen (€ 2,40) met betrekking tot restafval. In de voorgestelde tarieven voor 2025 is enkel het tarief voor de eenpersoonshuishoudens hoger dan in de voorbeeldtarieven door de gewijzigde rekenmethodiek. Echter houden wij bij deze prognose rekening met een hoog aantal ledigingen van acht keer. Bij goed scheidingsgedrag zal een minder aantal ledigingen volstaan. Hierdoor zal het tarief onder de voorbeeldtarieven uitkomen.

Wij hanteren voor 2025 een kostendekkendheid van 99,16% en ontwikkelen een groeipad naar kostendekkende tarieven, om te voorkomen dat door jaarlijkse indexatie de inbreng van algemene middelen steeds groter wordt. We houden daarbij rekening met een dalende trend in aangeboden restafval, waardoor de kosten beter beheersbaar worden, en zetten in op het minimaliseren van vervuiling van grondstofstromen om afkeur(kosten) zoveel mogelijk terug te dringen. 

Toeristenbelasting
In de raad van 18 juni 2024 heeft de Raad ingestemd met het nieuwe tarief van € 1,45 voor de jaren 2025 tot en met 2027. Dit was niet de gebruikelijke drie jaarlijkse verhoging van € 0,05 maar een verhoging van € 0,10.

Gekozen is om het tarief met € 0,10 te verhogen gezien:
-    de hogere inflatie waar we de afgelopen jaren mee te maken hebben gehad;
-    onze financiële positie waarin wij vanaf 2026 worden geconfronteerd met het zgn. 'ravijnjaar'. Dit heeft vooralsnog als consequentie dat wij geen sluitend meerjarenperspectief hebben;
-    we met deze verhoging meer gaan richting het Drents gemiddelde. In 2024 is dit € 1,51 per persoon per nacht.

In de programmabegroting 2024 is, voor het jaar 2025, een bedrag voor de toeristenbelasting opgenomen van € 1.960.000, uitgaande van 1,4 miljoen overnachtingen. Door de tariefsverhoging naar € 1,45 per persoon per nacht zal de opbrengst € 2.030.000 bedragen, uitgaande van een gelijkblijvend aantal overnachtingen van 1,4 miljoen. Het financiële effect van deze tariefswijziging in 2025 is een meeropbrengst van € 70.000.

Omgevingsvergunningen
De uitgangspunten voor het legesstelsel van omgevingsvergunningen zijn:
•    degressiviteit; 
•    transparantie; 
•    een maximumtarief in de hoogste staffel; 
•    100% kostendekkendheid. 

Onze legesverordening kent een degressief stelsel en het systeem van kruissubsidiering binnen de hoofdstukken van de legesverordening. Bij een hoge bouwsom betaalt de aanvrager een relatief hoog legesbedrag. Het degressieve stelsel brengt met zich mee dat bij hogere bedragen een relatief lager percentage in rekening wordt gebracht. Ook is om onbillijkheden te voorkomen in overeenstemming met de geldende jurisprudentie een maximum legesbedrag in de verordening opgenomen. Voor bepaalde categorieën omgevingsplanactiviteiten en omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen betekent dit dat de leges hoger zijn dan de kosten van toetsing die in dat concrete geval worden gemaakt. Voor aanvragen met een lager bedrag aan bouwkosten kan het omgekeerde aan de orde zijn. De kosten worden in die gevallen niet gedekt door de leges omdat dit tot onevenredige leges zou leiden. 

De inwerkingtreding van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna Wkb) op 1 januari 2024 heeft gevolgen voor veel aspecten van het fysieke domein. Wat betreft de gevolgen voor de bedrijfsvoering en financiën van de gemeente zijn er aan de ene kant een aantal operationele wijzigingen van rechtswege, waar wij zelf geen invloed op hebben. Aan de andere kant zijn er een aantal gevolgen waarop we beleids- en inrichtingskeuzes kunnen maken. De belangrijkste wijzigingen met betrekking tot het heffen van leges voor de producten in Titel 2 van de legesverordening zijn hieronder weergegeven.

1. De bouwtechnische en de ruimtelijke omgevingsvergunning worden gesplitst

Met de Omgevingswet wordt het bouwen van een bouwwerk gescheiden in een technisch en ruimtelijk deel. Dat levert twee activiteiten op: de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit bouwwerken. Deze scheiding wordt 'de knip' genoemd. Daarbij vervalt voor een aantal eenvoudige activiteiten de wettelijke plicht om een bouwtechnische toets te doen. Dit heeft de volgende effecten: 

a. Door de knip ontstaan twee soorten vergunningplichten (technische bouwvergunning en omgevingsplanvergunning) waar er nu één is. De legesverordening is hierop aangepast. 

b. Te verwachten is dat de gemeentelijke kosten niet sterk zullen veranderen door de knip. Ze zullen wellicht iets stijgen door de hogere administratieve lasten. Waar nu één vergunning wordt afgegeven zullen onder de Omgevingswet immers (indien van toepassing) twee vergunningen worden afgegeven. De legestarieven die eerst voor één type vergunning golden zijn nu verdeeld in een ‘bouwtechnische vergunning’-deel en een ‘ruimtelijke vergunning’-deel. 

c. Door het schrappen van de bouwkundige toets voor een aantal eenvoudige bouwactiviteiten, vervallen een aantal vergunningplichten. Zie voor de impact hiervan het kopje hieronder.

2. Er vervallen activiteiten waar de gemeente nu leges voor heft (de bouwtechnische toets onder de Wkb)

Door de invoering van de Wkb vervalt de bouwtechnische toets voor een aantal bouwwerken. In de gemeente Coevorden betreft dit ongeveer 90% van alle nu aangevraagde bouwactiviteiten. Door de knip blijven deze activiteiten vooralsnog allemaal omgevingsplanvergunningplichtig, waarvoor ongeveer 70% van de huidige leges kan worden geheven. De overige 30% (voor de bouwtechnische toets) komt te vervallen.    

3. Er worden leges geheven voor een nieuwe activiteit (omgevingsvergunning milieu)

Onder de huidige wetgeving is het niet toegestaan om voor de aanvraag van een omgevingsvergunning voor de activiteit milieu leges te heffen. Onder de Omgevingswet mag dit wel. Het aantal omgevingsvergunningen voor de activiteit milieu dat per jaar wordt aangevraagd (17 aanvragen in 2022) maakt het haalbaar om middels deze activiteit een deel van de legesinkomsten die verdwijnen door het vervallen van de bouwtechnische toets te innen. Het doel hiervan is dat de legesinkomsten kostendekkend blijven voor de hiermee verband houdende werkzaamheden. 

4. Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning volgt geen teruggaaf van de leges voor een conceptverzoek

In de huidige legesverordening is bepaald dat de leges voor het indienen van een conceptverzoek, in mindering worden gebracht op de leges voor een daaruit volgende omgevingsvergunning. In de legesverordening van 2024 is hier vanuit het oogpunt van kostendekkendheid niet voor gekozen. Er worden immers werkzaamheden verricht voor het afhandelen van een conceptverzoek. Wel is er voor gekozen om hier niet voor 100% kostendekkendheid te gaan, maar een laag tarief van €250,- in rekening te brengen zodat het voor een initiatiefnemer aantrekkelijk blijft om een conceptverzoek in te dienen.

Op basis van het bovenstaande is de begrote opbrengst in 2025 € 1.090.000.

Berekening tarieven
Conform de nieuwe vereisten van het BBV rondom de kostendekkende tarieven geven wij in deze paragraaf inzicht in de wijze waarop wij bewerkstelligen dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. De beleidsuitgangspunten die ten grondslag liggen aan onze tariefberekeningen, verwoordden wij al bij aanvang van deze paragraaf. De wijze waarop wij deze uitgangspunten bij de tariefstelling hebben gehanteerd, is als volgt: "In de integrale kostprijsberekeningen bepalen wij aan de hand van de vastgestelde formatie voor de betreffende producten het aantal toe te rekenen uren. Jaarlijks beoordelen wij of een herziening van de toe te rekenen uren noodzakelijk is. Het uurtarief dat wordt gehanteerd, bevat naast de directe loonkosten ook een opslag voor de kosten van overhead."

Kruissubsidiëring leges
Voor diverse diensten en producten heffen wij leges. Deze leges zijn bedoeld om de kosten die wij maken voor het verlenen van deze diensten en het verstrekken van deze producten te dekken. Wettelijke bepalingen (Gemeentewet) verbieden het ons dat de inkomsten van deze leges de gemaakte kosten overtreffen. Daarmee wordt voorkomen dat wij met deze leges ook andere activiteiten financieren. Opbrengsten mogen hooguit kostendekkend zijn. Dit wordt berekend bij de samenstelling van de begroting en dus voordat de belasting- en legesverordeningen zijn vastgesteld. Bij leges waarbij de tarieven voor verschillende diensten en producten in één verordening worden geregeld, is het uitgangspunt dat de kostendekkendheid wordt beoordeeld op totaalniveau van de verordening. De totale kosten van de activiteiten worden gedekt door de totale baten van de leges. Hierdoor is zogenoemde kruissubsidiëring mogelijk: een verwacht voordeel c.q. overschot bij de ene dienst mag worden gebruikt voor de dekking van een verwacht  tekort bij een andere dienst. Er zijn twee uitzonderingen op dit uitgangspunt van verordeningsbrede kruissubsidiëring: 

• de Europese Dienstenrichtlijn beperkt de mogelijkheden voor kruissubsidiëring bij leges die samenhangen met bedrijfsactiviteiten tot een cluster van samenhangende vergunningen
• de wetgeving over de omgevingsvergunning gaat ervan uit dat alleen binnen de omgevingsvergunning kruissubsidiëring kan worden toegepast en niet met dienstverlening erbuiten

Onze legesverordening (Verordening leges Coevorden) bestaat uit drie onderdelen, namelijk:

• titel I: Algemene Dienstverlening (o.a. Rijbewijzen, Reisdocumenten, Burgerlijke stand)
• titel II: Fysieke leefomgeving (o.a. Omgevingsvergunningen, Structuur- en ontwikkelplannen)
• titel III: Europese Dienstenrichtlijn (o.a. Marktgelden)

Wij hebben daarom van de legesverordening per titel de kostendekkendheid in beeld gebracht. Hieruit blijkt dat binnen de legesverordening sprake is van kruissubsidiëring. Op totaalniveau is de kostendekkendheid van de legesverordening 74%.

In onderstaand overzicht geven wij een viertal rekenvoorbeelden van de gemiddelde lastendruk voor particulieren. In het rekenvoorbeeld hanteren wij een woning met een WOZ-waarde van € 273.000 in 2024, die naar verwachting stijgt naar een waarde van € 286.000 in 2025 (ca. 4,75%). Wij gaan in dit voorbeeld uit van een waterverbruik tot 150 m3. We hanteren de beleidsuitgangspunten van de tariefberekening van afval: gemiddeld twaalf ledigingen restafvalcontainer (á € 9,60) voor een meerpersoonshuishouden en acht ledigingen (á € 9,60) per jaar voor een eenpersoonshuishouden. Een lager aanbiedgedrag dan deze gemiddelden zorgt direct voor een lagere afvalstoffenheffing en daarmee tot lagere lokale lasten.