Financiering

In deze paragraaf informeren wij u over het treasurybeleid en de beheersing van de financiële risico’s die daarmee samenhangen. Tevens informeren wij u over de verwachte ontwikkelingen op het gebied van rente en financiering. Tenslotte is in deze paragraaf informatie opgenomen over het verplicht Schatkistbankieren en het verwachte EMU-saldo van de gemeente.

Onder treasury verstaan wij het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de inkomende en uitgaande geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. De wet financiering decentrale overheden (wet fido) bevat kaders voor de uitvoering van de treasuryfunctie door de decentrale overheden. Deze kaders zijn verder uitgewerkt in het Financieringsstatuut dat wij in 2016 hebben vastgesteld.

Door middel van een liquiditeitsplanning houden wij inzicht in het verloop van onze liquiditeitspositie gedurende het jaar. We stemmen onze inkomende en uitgaande geldstromen op elkaar af en streven er naar zo weinig mogelijk langlopende financieringsmiddelen aan te trekken. Hierbij zien wij er op toe dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat wij onze verplichtingen tijdig kunnen nakomen.

Om vooral de financieringsrisico’s te beperken staan in de wet fido twee instrumenten: de rente risiconorm en de kasgeldlimiet.

Kasgeldlimiet
Met de kasgeldlimiet is in de Wet fido een norm gesteld voor het maximum bedrag dat de gemeente mag financieren met kortlopende financieringsmiddelen, dat wil zeggen negatieve stand op de rekening-courant en leningen met een looptijd van maximaal één jaar. De norm is 8,5% van het begrotingstotaal. Voor het jaar 2025 bedraagt de kasgeldlimiet € 11.609.000.

PROGNOSE KASGELDLIMIET 2025
Bedragen x € 1.000	1e	2e	3e	4e
	kwartaal	kwartaal	kwartaal	kwartaal
Begrotingstotaal 2025	136.581	136.581	136.581	136.581
Grondslag percentage	8,5%	8,5%	8,5%	8,5%
Toegestane kasgeldlimiet	11.609	11.609	11.609	11.609
Vlottende schuld	17.000	17.000	17.000	17.000
Vlottende middelen	10.232	10.232	10.232	10.232
Toets kasgeldlimiet
Totaal netto vlottende schuld	6.768	6.768	6.768	6.768
Toegestane kasgeldlimiet	11.609	11.609	11.609	11.609
Ruimte (+)/Overschrijding (-)	4.841	4.841	4.841	4.841

Renterisiconorm
Het tweede instrument om de rente- en de financieringsrisico’s te beperken is de zogenaamde renterisiconorm. De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De jaarlijkse verplichte aflossingen en de renteherzieningen mogen niet meer zijn dan 20% van het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar. Wij hebben geen opgenomen geldleningen in onze portefeuille waarop een renteherzieningsclausule van toepassing is.

De berekening van de renterisico’s op de vaste schuld vindt plaats volgens het onderstaande model. Het overzicht bevat eveneens de toetsing aan de voor ons geldende norm. Uit het overzicht blijkt dat wij in de komende jaren ruimschoots voldoen aan de norm.

TOETSING AAN RENTERISICONORM
Bedragen x € 1.000
	2025	2026	2027	2028
Berekening renterisico
Renteherzieningen	0	0	0	0
Aflossingen	-8.894	-9.460	-9.627	-10.627
Renterisico	8.894	9.460	9.627	10.627
Berekening renterisiconorm
Begrotingstotaal	136.581	127.230	126.198	128.130
Percentage conform regeling	20%	20%	20%	20%
Renterisiconorm	27.316	25.446	25.240	25.626
Toetsing renterisico aan norm
Renterisico	8.894	9.460	9.627	10.627
Renterisiconorm	27.316	25.446	25.240	25.626
Ruimte	18.422	15.986	15.613	14.999

Jaarlijks berekenen wij onze financieringsbehoefte. Wij  berekenen dit op basis van het meerjarig investeringsprogramma, de contractuele aflossingen op het bestaande leningenpakket en de voorziene ontwikkelingen binnen de reserves en de voorzieningen. Daarnaast maken wij volop gebruik van de kasgeldlimiet. Daarbij hanteren wij een liquiditeitsplanning. Op basis hiervan verwachten wij de volgende langlopende leningen aan te moeten trekken tegen een gemiddelde rente van 2%.

2025          €   30.000.000;
2026          €   32.000.000;
2027          €   25.000.000;
2028          €   10.000.000.

Wij verwachten dat de marktrente voor de nieuw aan te trekken leningen in de komende jaren gelijk zal blijven. 

In de onderstaande tabel geven wij het verloop van de leningenportefeuille van de gemeente weer.

Interne rekenrente en renteresultaat

Op grond van wijzigingen in het BBV mag de interne rekenrente, die wij toerekenen aan onze investeringen, met maximaal 0,5% afwijken van het werkelijke gemiddelde rentepercentage.

Wij verwachten dat onze rentelasten ten opzichte van onze activa zich als volgt zal ontwikkelen (de zogenoemde ‘omslagrente’):
2025: 1,72%
2026: 1,96%
2027: 1,78%
2028: 1,35%

De rente die moet worden toegerekend aan de grondexploitatie heeft een andere grondslag binnen het BBV (zie ook de Notitie Grondexploitaties - september 2019). Het rentepercentage mag niet meer afwijken dan 0,5% boven of onder het gewogen gemiddelde rentepercentage van de bestaande leningenportefeuille. Om te voorkomen dat deze renteparameter ook elk jaar fluctueert is het mogelijk om te kiezen voor het rekenen met een stabiel rentepercentage in de meerjarenprognose. De komende jaren blijven wij daardoor aan de grondexploitaties 3% rente toerekenen.

Doordat wij 1,5% rente toerekenen aan onze investeringen minus grondexploitaties, rekenen wij in 2025 tot en met 2027 te weinig rente toe aan onze investeringen, in 2028 te veel. Omdat de omslagrente een percentage is dat fluctueert, leidt dit tot renteresultaten. Deze voor- en nadelen ten opzichte van de interne rekenrente willen we niet van invloed laten zijn op onze meerjarenraming. De voor- en nadelen vangen wij daarom op in een zogenaamde stelpost renteresultaat.

De saldi op deze stelpost zijn (het zogenoemde 'renteresultaat'):
2025: - €  237.204 nadelig;
2026:  - € 516.848 nadelig;
2027:  - € 378.068 nadelig;
2028: + € 255.447 voordelig.

BEREKENING RENTERESULTAAT
De externe rentelasten over de korte en lange financiering				1.900.901
De externe rentebaten			-/-	-156.647
Saldo door te rekenen externe rente				1.744.254
De aan grondexploitatie doorberekende rente	-/-	68.390
De rente van projectfinanciering die aan het desbetreffende
programma moet worden toegerekend	-/-	0
De rentebaat van doorverstrekte leningen die aan het
desbetreffende programma moet worden toegerekend	+	0
Aan programma's toe te rekenen externe rente				1.675.865
Rente over eigen vermogen				170.956
Rente over voorzieningen				0
Totaal aan programma's toe te rekenen rente				1.846.820
De werkelijk aan programma's toegerekende rente (renteomslag)
			-/-	1.609.616
Renteresultaat
				-237.205

VERLOOP FINANCIERINGSPOSITIE
Bedragen x € 1.000
	2025	2026	2027	2028
Geïnvesteerd vermogen
Totaal vaste activa	145.721	171.208	187.135	185.475
Voorraden bouwgrond	411	-738	-1.985	-3.027
Totaal geïnvesteerd vermogen	146.132	170.470	185.150	182.448
Vaste financieringsmiddelen
Eigen vermogen	47.609	46.142	45.038	44.740
Voorzieningen	5.181	5.059	4.865	4.601
Langlopende leningen	69.442	91.981	107.354	106.727
Totaal financieringsmiddelen	122.232	143.182	157.257	156.068
Financieringstekort	23.900	27.288	27.893	26.380

Het drempelbedrag voor schatkistbankieren is 2% van ons begrotingstotaal met een minimum van € 1 miljoen; voor 2025 is dit € 2.732.000.

Dagelijks worden de saldi van onze bankrekeningen geraadpleegd. Alle tegoeden boven het drempelbedrag worden afgestort in de schatkist bij het ministerie van Financiën. Deze afroming wordt automatisch door BNG geregeld. Indien de stand van de liquide middelen het toelaat worden deze tegoeden weer teruggehaald. Blijft ons liquiditeitssaldo beneden het drempelbedrag, dan hoeft er geen bedrag gestort te worden in de schatkist.

Wij hebben echter gekozen om alles boven de € 500.000 al af te storten naar de schatkist, om hiermee de rentekosten te drukken. 

Het EMU-saldo is het verschil van inkomsten en uitgaven van de overheid. Om te voorkomen dat de overheidsfinanciën van EMU-landen ontsporen, hebben de lidstaten van de Europese Unie afgesproken dat het EMU-tekort maximaal 3% van het bruto binnenlands product (bbp) mag bedragen. In dit maximale tekort hebben, naast de Rijksoverheid, ook gemeenten en provincies een aandeel. Er is afgesproken dat de gezamenlijke ruimte voor de decentrale overheden -0,4% van het bbp bedraagt. Het collectieve aandeel van de gemeenten is vastgesteld -0,27% van het bbp.

In de berekeningen in het hierna opgenomen overzicht lijkt onze gemeente een EMU-tekort te gaan realiseren de komende jaren.  De ervaring leert echter dat het EMU-saldo bij jaarrekening positiever uitvalt dan in de begroting werd aangenomen.