Programma 4 | Openbare ruimte

De gemeente heeft de verplichting om als “goed rentmeester” om te gaan met haar bezittingen en te zorgen voor een leefbare en veilige omgeving voor haar inwoners. Doelmatig beheer en onderhoud van de openbare ruimte (bermen, perken en plantsoenen, wegen, riolering, water, openbare verlichting e.d.) leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Een deel van de zorg voor een veilige en prettige leefomgeving, kan als een gezamenlijke zorg van overheid en samenleving/inwoners gezien worden (kwaliteit openbaar groen bijvoorbeeld). Wat betreft het wegonderhoud ligt dit wat ons betreft anders; wij zien dit primair als een taak, waarbij de (lokale) overheid als taak en verantwoordelijkheid heeft het aan haar zorg toevertrouwde deel van het wegennet op een duurzame en veilige wijze in stand te houden en te onderhouden.

Wegen
De Raad heeft inmiddels de volgende beleidsuitgangspunten voor het wegonderhoud vastgesteld:

• Het onderhoudsniveau van 2010 is het referentiepunt (inclusief het destijds geaccepteerde aanwezige niveau van 3% achterstallig onderhoud);
• De trend van een toenemende verslechterende onderhoudssituatie van de wegen zal in een periode van vijf jaar worden gestabiliseerd en geleidelijk omgekeerd;
• Kavelwegen worden niet meer onderhouden;
• Werkzaamheden worden waar mogelijk gecombineerd en geprioriteerd;
• De benodigde middelen voor onderhoud worden optimaal verdeeld tussen asfalt- en elementenverharding.

Om dit te realiseren is structureel € 500.000 en – voor het terugbrengen van het achterstallig onderhoud – incidenteel tweemaal € 1.500.000 (in 2018 en 2019) beschikbaar gesteld. Een gedeelte hiervan wordt ingezet voor het vervangen van asfaltfietspaden door betonfietspaden. Bij veel van de asfaltfietspaden in bosrijke omgeving is door boomwortelgroei schade ontstaan. Door het asfalt te vervangen door beton zal de onderhoudsbehoefte drastisch dalen en hier blijvend meer comfort worden geboden. De uitvoering van de nu vastgestelde intensivering en inhaalslag van het wegenonderhoud is in 2018 voortvarend ter hand genomen worden en zal in 2019 een vervolg krijgen

Openbare Verlichting
In 2017 is het nieuwe beleidsplan openbare verlichting vastgesteld. Duurzaamheid en (sociale en verkeers)veiligheid zijn de belangrijkste thema’s van dit beleidsplan. Daartoe worden de volgende maatregelen genomen:

• Er worden in de komende vijf jaren circa 900 lichtmasten verwijderd;
• In de eerste vijf jaar worden alle SOX, TL-D en TL-S lampen vervangen door LED-armaturen
• Daarna worden jaarlijks op projectbasis armaturen vervangen door LED-armaturen;
• De nieuwe LED-verlichting wordt uitgerust met dimapparatuur, zodat deze verlichting gedurende de nachtperiode (23.00 – 6.00 uur) gedimd wordt.

In 2019 starten we met het tweede uitvoeringsjaar van het beleidsplan. Wij gaan de SOX verlichting in de wijken Lootuinen, Poppenhare, Binnenvree, Buitenvree, Pikveld en Oranjewijk vervangen door LED-verlichting. In de kernen Wezuperbrug en Meppen gaan we de TL-verlichting vervangen. Ten aanzien van de schoolroutes gaan we pilots starten met verlichtingsmanagement op een deel van de fietsroute van Oosterhesselen naar Sleen en een deel van de fietsroute van Sleen richting Emmen. In 2018 hebben we via sanering van het bestand 100 lichtmasten verwijderd. In 2019 zullen wij verder gaan met het saneren van lichtmasten door de verlichting in het buitengebied gefaseerd te gaan verwijderen. Hierbij wordt de bestaande verlichting langs schoolroutes ontzien.

Oeververbindingen
Het najaar 2018 wordt het beheerplan civiele kunstwerken 2019-2023 afgerond. Met dit beheerplan wordt de veiligheid van onze civiele kunstwerken op een aanvaardbaar niveau gegarandeerd en de overige risico’s (waaronder het risico van kapitaalvernietiging) tot een minimum beperkt. Dit voorstel zal aan uw raad worden aangeboden.

Brugbediening op afstand
Naast het inzichtelijk maken van de onderhoudskosten van de civiele kunstwerken is er onderzoek gedaan naar het op afstand bedienen van 6 bruggen in de vaarroutes binnen onze gemeente. Technisch gezien is het geen probleem de bruggen op afstand te gaan bedienen. Wel is het belangrijk om de kosten voor het op afstand bedienen van de bruggen in beeld te brengen in relatie met de huidige kosten. Voor het op afstand bedienen van de bruggen wordt een separaat voorstel opgesteld.

“Gestreefd wordt naar een duurzaam afvalbeheer, waarbij zoveel mogelijk grondstoffen door bronscheiding uit het afval worden teruggewonnen, ten behoeve van hoogwaardig hergebruik”.

Deze visie streeft naar geoptimaliseerde productketens, die door middel van inzameling, scheiding en hergebruik zo min mogelijk grondstoffen lekken. Door de transitie 'van afval naar grondstof' blijft een minimale hoeveelheid restafval over die naar de afvalverbranding moet worden gebracht.

Om dit te bereiken worden de VANG-doelstellingen onderschreven.  Dit betekent dat in 2020 75% van het ingezamelde afval gescheiden dient te worden en dat er maximaal 100 kilo restafval per inwoner geproduceerd wordt.

Om het realiseren van de VANG doelstellingen mogelijk te maken is voor 2019 het volgende gepland:

• Doorvoeren van een frequentiewijziging van de afvalinzameling; 
• Onderzoek naar het invoeren van een pasjessysteem op de milieustraten om te waarborgen dat alleen inwoners uit onze gemeente toegang hebben;
• Bevordering van de bewustwording bij kinderen ten aanzien van het onderwerp “afval”  door aantrekkelijke schoolprojecten uitgevoerd door IVN Drenthe, in nauwe samenwerking met Area aan te bieden.

Daarnaast wordt er op regionaal niveau samengewerkt met de Drentse gemeenten op de volgende punten:

• (Jaarlijks) de samenstelling van (grof) huishoudelijk restafval onderzoeken door het laten uitvoeren van sorteeranalyses;
• (Jaarlijks) een grondstoffenmonitor opstellen waarmee inzicht wordt verkregen in onze prestatie in relatie tot de uitgangspunten (afvalbeheerprestatie);
• Aanvullend op de gemeentelijke communicatiecampagnes wordt in 2019 een regionale communicatiecampagne gevoerd om het belang van afvalscheiding te benadrukken;
• Verkennen of er een afzonderlijke inzamel- en recyclemethode voor luiers en incontinentiemateriaal opgezet kan worden.

Binnen de gemeentelijke voorzieningen speelt de riolering een prominente rol. Wij willen zorgen voor een goed systeem, want het rioleringssysteem draagt niet alleen bij aan de bescherming van de volksgezondheid, maar ook aan het voorkomen van wateroverlast en het aantrekkelijk maken van woon-, bedrijfs- en recreatieomgeving.

In 2015 stelde uw raad het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP) 2015-2019 vast. In 2018 is op basis van dit plan gestart met het project in Wachtum (Middendorp, Westerend en Oosterend) waar de riolering vervangen en het regenwaterriool gecompleteerd wordt. Hierbij wordt ook  het bestemmingsplan Koematen woonrijp gemaakt. Deze projecten worden in 2019 afgerond.  Het project Boerhoorn en Wan in Oosterhesselen is vertraagd doordat de voorbereiding van andere projecten vertraging heeft opgelopen. Uitvoering zal plaatsvinden in 2019. In 2019 gaan we ook een klein deel van de riolering van de Middendorpstraat in Meppen optimaliseren.  In 2018 is het rioolstelsel in Dalen en Dalerpeel geïnspecteerd. Hier zullen voor 2020 en 2021 projecten uit voortvloeien. In 2019 wordt een nieuw vGRP opgesteld waarin de voornoemde projecten worden opgenomen. In 2019 worden de kernen Geesbrug, Aalden en Dalerveen geïnspecteerd.

Bermbeheer
Wij blijven de pilots van natuur technisch bermbeheer volgen en voeren zelf ook 1 pilot uit om van te leren. Met natuur technisch bermbeheer bereiken wij een grotere biodiversiteit. Dit ondersteunt ons ook in het beheersen van de eikenprocessierups en draagt bij aan de belevingswaarde voor de toeristen die onze gemeente bezoeken. Wij zullen het bermbeheerplan separaat aan uw raad aanbieden.

Bomenbeheer
Met het bomenbeheerplan gaan wij de achterstanden in het bomenbestand pragmatisch wegwerken en planmatig de bomen onderhouden. Hierdoor kunnen wij voldoen aan de wettelijke zorgplicht van boomeigenaren en zal het aantal stormschades en materiële schades afnemen. Hiermee werken wij ook naar een duurzaam bomenbestand met een hogere levensvatbaarheid. Uw raad zal hierover een voorstel ontvangen.

(Sociale) veiligheid
Wij verbeteren de sociale veiligheid door knelpunten op zichthoeken en achterpaden opener en overzichtelijker te maken zodat bewoners zich veiliger voelen in hun woonomgeving.

Sinds 1 januari 2015 onderhouden wij het openbaar groen op onderhoudsniveau C. De gevolgen hiervan voor de plantvakken zijn op een aantal plekken zichtbaar door het soort beplanting. Wij hebben nog relatief veel oude plantvakken waar veel onderhoud nodig is. Bovendien is er in toenemende mate sprake van minder vitale beplanting in de plantvakken, waardoor onkruid beter kan groeien. Daarom gaan wij in 2019 verder met het investeren in de vervanging van deze beplanting door andere, minder onderhoudsintensieve, beplanting.

Om het groenonderhoud in Coevorden in 2019 een verdere impuls te geven, ondersteunen en faciliteren wij dorps- en wijksinitiatieven om de belevings- en gebruikswaarde van het openbaar groen te verbeteren. Daarnaast is er in 2018 een bermbeheerplan en een bomenbeheerplan opgesteld die ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden. In het kader van het bermbeheer hebben wij bovendien met een aantal belangenorganisaties en inwoners enkele pilots laten starten om duidelijkheid te krijgen over de gevolgen van natuurtechnisch bermonderhoud. Deze zullen wij in 2019 blijven volgen.

Het bomenbeheerplan geeft aan wat de huidige toestand is van de laan en straatbomen binnen de gemeente (bossingels, bossen en bosplantsoen zijn hierin niet meegenomen). Daarnaast geeft het bomenbeheerplan aan welke acties en middelen noodzakelijk zijn om als boomeigenaar te voldoen aan de wettelijke zorgplicht omtrent bomen.

De huidige beperkte ruimte op de begraafplaats in Coevorden maakt het noodzakelijk dat gestart wordt met het ruimen van de graven op deze begraafplaats. Dit proces moet zorgvuldig en met respect  plaats vinden. De laatste eer bewijzen aan een overleden geliefde behoort in iedere cultuur tot een vanzelfsprekendheid. Respect voor de overledene, het afscheid: iets wat je niet over kunt doen in een later stadium het gevoel datje je als nabestaande herinnert van de plechtigheid is vaak blijvend. De uitvaartondernemer en de begraafplaatsbeheerder doen er alles aan om dit gevoel bij de nabestaanden goed te laten zijn. Tot aan het einde  van de plechtigheid, tot het einde van de grafrusttermijn. Tot aan dit punt is de wet en regelgeving duidelijk en vrij uitvoerig. Vanaf het moment echter van een eventuele ruiming van een graf zijn er vrijwel geen regelgevingen of richtlijnen bepaald. De respectvolle omgang met overledenen eindigt niet bij het einde van de grafrusttermijn, maar gaat onverminderd door. 

Besloten is om de gemeentelijke begraafplaatsen niet uit te breiden. In eerste instantie wordt door het ruimen van oude graven voorzien in aanvullende grafruimte.  Hiervoor is een protocol vastgesteld om de hiervoor noodzakelijke procedures vast te leggen. Uw raad is van deze procedure op de hoogte gesteld. Gelet de huidige beperkte ruimte op de begraafplaats in Coevorden is het noodzakelijk dat gestart wordt met het ruimen van  graven op deze begraafplaats. Om dit proces zorgvuldig en met respect te laten plaatsvinden wordt de notitie “Opgraven en Ruimen” geschreven. Deze notitie zal begin 2019 aan de raad worden aangeboden.

Wij gaan voor duurzaam! Klimaatveranderingen worden steeds duidelijker zichtbaar en de opdracht om te verduurzamen wordt daarmee steeds urgenter. Wij willen energieneutraal zijn in 2040 en zullen daarom in de komende periode onderzoeken wat ervoor nodig is om deze doelstelling te bereiken. Wij werken aan een plan van aanpak en wij voeren onderzoek uit om te kijken welke groene energiemix het beste past bij de wijken en dorpen, bij onze inwoners en bedrijven. Naast de energietransitie richten wij ons ook op klimaatadaptatie, biodiversiteit, afval en circulaire economie en groene mobiliteit. Met een aantal van deze thema's gaat uw raad in 2018/2019 aan de slag om kaders en doelstellingen te definiëren. Wij willen zelf ook het goede voorbeeld geven en formuleren daarom een plan om het voortouw te nemen in verduurzaming.

Wij gaan bezig met de volgende zaken:

• Uitvoeren van een nulmeting duurzaamheid om de stand van zaken duidelijk in beeld te brengen;
• De werkgroep Duurzaamheid uit uw raad stelt kaders voor een aantal duurzaamheidsthema's naar aanleiding van het raadsakkoord;
• Opstellen van visie duurzaamheid en uitvoeringsagenda;
• Warmtevisie en wijkaanpak opstellen waarbij wordt gekeken hoe wij in 2040 energie neutraal kunnen zijn en welke energiemix hiervoor nodig is;
• Deelname aan de Regionale Energie Strategie;
• Drents energieloket meerjarig ondersteunen en samen projecten uitvoeren;
• Convenant afsluiten met netwerkbeheerders;
• Meerjarige ondersteuning IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid);
• Opstellen plan van aanpak Duurzame Gemeentelijke Organisatie.

Heffingen hebben betrekking op rechten, tarieven en leges. Voorbeelden hiervan zijn rioolheffing, afvalstoffenheffing en de leges voor de omgevingsvergunningen. De gemeente kan hier alleen de totale kosten vergoed krijgen, die zij gemaakt heeft. De totale opbrengst van de heffingen mag niet hoger zijn dan de totale kosten die de gemeente hiervoor maakt. In de paragraaf Lokale Heffingen is extra informatie opgenomen ten aanzien van het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële gevolgen voor de lokale heffingen van de gemeente.

Op een zo efficiënt mogelijk wijze uitvoering geven aan onze dienstverlening.