Programma 2 | Werk, jeugd en zorg

Voor elke inwoner is duidelijk dat zorg op maat voor iedere inwoner iets anders betekent. Soms kunnen ondersteuningsvragen op elkaar lijken, terwijl de zorg die geboden wordt sterk verschilt. Het uitgangspunt is dat zorg wordt geboden, die nodig is.

Nabijheid van het gezin is het uitgangspunt voor de zorg en ondersteuning aan kinderen en jongeren. Wij durven daarbij risico’s te nemen vanuit het belang van het kind.

Wij bieden vroegtijdig, laagdrempelig en op maat ondersteuning aan mensen met schulden en mensen die moeite hebben met het omgaan met geld. Hierdoor bereiken wij inwoners vroegtijdig om grotere problemen te voorkomen en voorkomen wij voortijdige uitval.

Wij kennen de verschillende (lokale en landelijke) regelingen en fondsen voor minima en organiseren een duidelijke toegang voor onze inwoners. Minima zijn via woningbouwcorporaties en intermediairs op de hoogte van de mogelijkheden voor financiële ondersteuning. Zij krijgen steeds meer keuze in de wijze waarop de ondersteuning er uit ziet. Kinderen in minimagezinnen hebben onze bijzondere aandacht.  Voor minima met hoge zorgkosten is minimaal één collectieve ziektekostenverzekering beschikbaar.  Waar nodig bieden wij aanvullend maatwerk.

Er is een daling zichtbaar in de kosten van individuele voorzieningen ten opzichte van preventie en algemene voorzieningen.

Individuele voorzieningen en contracten Wmo en Jeugd
Wij gaan de contractering voor de Wmo en Jeugdhulp vanaf 2020 voorbereiden en betrekken hierbij onze ambities op het gebied van preventie en het gebruik van algemene voorzieningen.

Individuele voorzieningen en minimabeleid
Wij starten een pilot waarin een aantal gezinnen intensief wordt begeleid om beter inzicht te krijgen in de problematiek van families die al vele generaties in armoede leven. Samen met de gezinnen onderzoeken wij hoe dit patroon doorbroken kan worden.

Wij evalueren de kindpakketten en vragen onder andere de kinderen wat zij ervan vonden. Op basis daarvan stellen wij eventueel ons beleid bij.

Samen met de gemeenten Borger-Odoorn en Emmen onderzoeken wij of in BOCE-verband een webshop voor minima ontwikkeld kan worden om mensen meer keuzevrijheid te kunnen bieden.

Wij evalueren de collectieve ziektekostenverzekering voor minima. In 2019 worden er door twee verzekeraars verzekeringen aangeboden. Wij hebben daarbij aandacht voor specifieke groepen die meer risico lopen op zorgmijding als gevolg van de als te hoog (ervaren) kosten.

Individuele voorzieningen en schuldhulpverlening
In samenwerking met diverse organisaties wordt geëxperimenteerd in de vorm van een pilot hoe de toegang tot schuldhulpverlening voor inwoners eerder en laagdrempeliger kan. Het bereiken van inwoners die moeite hebben met het omgaan met geld en vragen hebben is hierin een prioriteit. Op deze manier kunnen grotere problemen voorkomen worden. Daarnaast zetten wij in op het voorkomen van voortijdige uitval tijdens het traject, met als doel om meer trajecten succesvol af te ronden. Het eerder op huisbezoek gaan door de gemeentelijke consulenten schuldhulpverlening is onderdeel van deze pilot. Tussentijds wordt de pilot geëvalueerd en indien nodig vinden aanpassingen plaats.

Minder inwoners hoeven een beroep te doen op een bijstandsuitkering.

Uitgangspunt is dat de uitgaven voor uitkering zo veel mogelijk binnen het beschikbare budget worden opgevangen en dat wij de eventuele tekorten zo klein mogelijk houden.

Inkomen uit zelfstandig ondernemerschap
Ondernemerschap is ook een manier om uit de bijstand te komen. Wij kijken welke dienstverlening nodig is om startende ondernemers goed op weg te helpen. Hierover maken wij nieuwe afspraken met Menso NV.

Inkomen en eigen risico gemeente
De afgelopen jaren hadden wij, ondanks genomen maatregelen, te maken met een tekort op het BUIG-budget. Voor dit tekort geldt een eigen-risicodrempel. Deze dichten wij volledig af in de begroting. Voor een tekort hoger dan de eigen-risicodrempel vragen wij een vangnetuitkering aan bij het Rijk.

Inkomen, beschut werk en baanafspraakbanen
Het wettelijk aantal van 11 beschut werkplekken (in totaal 341 uren) realiseren. Afhankelijk van het moment van realisatie in 2019 wordt onderzocht of wij meer dan de wettelijke aantallen willen realiseren.

Het aantal Baanafspraakbanen blijft stijgen, zowel bij reguliere werkgevers als overheidswerkgevers. Hier werken wij aan in de gemeente zelf, maar ook in de Arbeidsmarktregio Drenthe.

Verordeningen en beleidsregels
De Participatiewet is inmiddels 3 jaar van kracht. Wij hebben in 2015 verordeningen en beleidsregels opgesteld, waarvan een aantal geharmoniseerd zijn in de Arbeidsmarktregio. Wij willen deze verordeningen en beleidsregels in 2019 evalueren en kijken of de uitgangspunten van toen nog steeds aansluiten bij de huidige uitvoeringspraktijk. Waar nodig passen wij verordeningen en beleidsregels aan en leggen die opnieuw voor ter besluitvorming.

Zo veel mogelijk inwoners kunnen zelfstandig in hun bestaan voorzien. Wij vinden het belangrijk dat er voldoende werk is voor onze inwoners en dat de er voldoende geschikte werknemers zijn voor de sectoren in ons gebied. De uitdaging blijft ook de komende periode om mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie te matchen met de vraag van het reguliere bedrijfsleven of op weg te helpen om als zelfstandige aan de slag te gaan.

De maatschappelijke betrokkenheid bij de eigen leefomgeving is vergroot. Dit is zichtbaar doordat het aantal inwoners dat vrijwilligerswerk doet of op een andere manier maatschappelijk nuttig werk verricht stijgt. Hierbij hebben wij specifieke aandacht voor inwoners met een bijstandsuitkering.

Participatie en jongeren
Wij streven ernaar om het aantal jongeren met een bijstandsuitkering terug te dringen. Dit willen wij realiseren door de inzet van onderwijs (scholingsplicht) en –als scholing niet toereikend is- duurzame arbeid. Wij kijken daarbij ook naar de regio en hoe wij beter kunnen samenwerken.

Participatie en arbeidsmatige voorzieningen
Wij brengen de keten van (arbeidsmatige) dagbesteding tot aan regulier werk in kaart, inclusief financiële ontschotting om te kijken welke mogelijkheden er zijn om de bestaande infrastructuur te benutten voor gecombineerde doelgroepen arbeidsmatige dagbesteding en beschut werk.

Participatie en integratie
Vergunninghouders doen zo snel mogelijk, zo zelfstandig en volwaardig mogelijk mee in de maatschappij en dragen bij aan de samenleving. Ook bereiden wij ons In 2019 voor op de implementatie van de nieuwe Inburgeringswet per 2020. De regie voor inburgering komt weer bij gemeenten te liggen. Wij verwachten daardoor meer statushouders aan het werk te kunnen helpen, parallel aan hun inburgeringstraject.  

Participatie en laaggeletterdheid
In 2019 zetten wij vanuit de verbinding met het onderwijsachterstandenbeleid in op het verbeteren van het taalniveau van laag-taalvaardige ouders. De gezamenlijke doelstelling in de AMRD is om in 2019 4% van de laaggeletterden te bereiken met een passend taaltraject. Concreet betekent dit voor ons 124 taaltrajecten.

Meer inwoners met een ondersteuningsvraag maken gebruik van voorzieningen voor zorg en ondersteuning, waar zij zonder verwijzing naar toe kunnen. De inwoners en de professionals kennen het aanbod van deze lichte vormen ondersteuning. Deze ondersteuning is gericht op het stimuleren en bevorderen van de zelfredzaamheid van onze inwoners.

Het aantal inwoners dat vrijwilligerswerk doet of op een andere manier maatschappelijk nuttig werk verricht is gestegen ten opzichte van 2019.

Algemene voorzieningen en vrijwilligers
Samen met vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties is er vorm en inhoud gegeven aan wat het meedoen in de directe leefomgeving van wijk of dorp betekent. Wij gaan op zoek naar nieuwe vormen van vrijwillige inzet die toekomstbestendig zijn. Specifiek hebben wij aandacht voor het waarderen en financieel belonen van inwoners die zijn aangewezen op bijstand en die geen kansen meer hebben op de arbeidsmarkt.

Algemene voorzieningen en aanbod (lichte) ondersteuning en zorg
Wij ontwikkelen in samenwerking met onze samenwerkingspartners een website met daarop de voorzieningen waar inwoners gebruik van kunnen maken als zij een bepaalde (ondersteunings-)vraag hebben.  

Aan de organisatie die uitvoering geeft aan de onafhankelijke cliëntondersteuning wordt de opdracht gegeven een plan van aanpak te ontwikkelen om het bereik en de bekendheid met cliëntondersteuning bij onze (kwetsbare) inwoners te vergroten.

Wij investeren samen met de organisaties binnen het sociaal-, medisch- en veiligheidsdomein structureel in preventie. De projecten en initiatieven worden gefinancierd vanuit een gemeenschappelijk belang dat preventie meerjarig en onafhankelijk van wetgeving geborgd moet zijn.  Een belangrijk onderdeel van preventie is de signalering. Er is een sluitende signalering van inwoners, jong en oud, die ondersteuning nodig hebben. Door vroegtijdige signalering kunnen problemen voorkomen worden voor ze ontstaan en kan verergering van problemen voorkomen worden. 

Medio 2017 is door een aantal partijen, waaronder de zorgverzekeraar Zilveren Kruis, de Saxenburgh Groep, Icare, en wij als gemeente, de samenwerkingsovereenkomst 'Shared savings preventie en zorg' ondertekend. Dit was de start van de samenwerking die de komende jaren duurzaam wordt geborgd en waarbij de inzet is dat meer organisaties, zowel professionele- als vrijwilligersorganisaties, zich aansluiten.

Daarnaast hebben wij specifiek aandacht voor de kwetsbare (volwassen) inwoners en de invloed die deze inwoners op hun leefomgeving kunnen hebben. Inwoners blijven langer thuis wonen. Soms vertonen zij onaangepast gedrag, wat negatieve gevolgen heeft voor de persoon zelf en de omgeving. Wij werken aan een aanpak die een antwoord geeft op ‘personen met verward gedrag’.

Tenslotte krijgen wij meer inzicht in intergenerationele armoede om zo gericht in te kunnen zetten op het doorbreken daarvan.

Preventie en meerjarige aanpak
Organisaties in het medische- en sociale domein dragen samen zorg voor de ontwikkeling en de uitvoering van een meerjarige aanpak voor preventie, gericht op alle inwoners.  Deze samenwerking is geborgd door de oprichting van een  passende entiteit, waardoor onder andere de investering van elke samenwerkingspartner is geborgd en de ambities zijn vastgelegd. En er is een start gemaakt met de gezamenlijke uitvoering.

Preventie en Ouderen
De leden van de sociale teams sluiten aan bij de overleggen in de huisartsenpraktijken over de inwoners van 75 jaar en ouder, met als doel in een vroeg stadium signalen met elkaar te delen en tijdig ondersteuning te bieden. Wij geven samen met een aantal samenwerkingspartners uitvoering aan het convenant Dementievriendelijk Drenthe, waarbij dit jaar gebruikt wordt om een meerjarig plan te ontwikkelen en te starten met de uitvoering daarvan.

Preventie en kwetsbare inwoners
In 2019 stellen wij een plan van aanpak op voor de ondersteuning en zorg voor een kwetsbare doelgroep, waaronder inwoners met een psychiatrische stoornis en zorgmijders, waarin taken deels lokaal, regionaal en provinciaal worden uitgevoerd. In dit plan komen de sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag, beschermd wonen, maatschappelijke opvang en bemoeizorg samen. Onze inspanningen zijn gericht op preventie, acceptatie door de omgeving en voorkomen van terugval.

Preventie en doorbreken intergenerationele armoede
Wij starten een pilot waarin een aantal gezinnen intensief worden begeleid om op deze manier beter inzicht te krijgen in de problematiek van families die al vele generaties in armoede leven. Samen met de gezinnen willen wij onderzoeken hoe dit te doorbreken.

Continuering van de afspraken met de buitensportverengingen. De afspraken zijn in het kader van bezuinigingen in nauw overleg met de buitensportverenigingen tot stand gekomen. Alle verenigingen zijn verantwoordelijk voor het beheer en instandhouding van de accommodatie en iedere vereniging wordt gelijk behandeld.

Buitensportaccommodaties
Continuering van de subsidieregeling. De natuurgrasverenigingen en de hockeyvereniging ontvangen per genormeerd aantal benodigde velden een subsidie voor het onderhoud van de gehele accommodatie.

Zwembaden
Met de besturen van de zwembaden is afgesproken dat middels energiebesparende maatregelen een groot deel van de bezuinigingsopdracht wordt ingevuld. Vanwege technische en financiële onduidelijkheid is er nog een voorbehoud gemaakt voor wat betreft het project aardwarmte bij De Swaneburg. Dit project is intussen uitgebreid naar Swaneburg gasloos en er is provinciale subsidie aangevraagd. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat het project in 2019 kan wordt uitgevoerd en dat per 2020 een bedrag van € 12.000 als bezuiniging kan worden bereikt.

Op basis van Europese wetgeving wordt vanaf 1 januari 2019 de btw-sportvrijstelling verruimd. Door deze wetswijziging vervalt het recht op aftrek van btw voor gemeenten en niet-winstbeogende exploitanten van sportaccommodaties. Ter compensatie kunnen gemeenten in de periode 2019-2023 een specifieke uitkering aanvragen voor alle gerealiseerde bestedingen in verband met activiteiten in het kader van sport. De subsidie bedraagt 17,5% van de gerealiseerde bestedingen (inclusief btw).

Daarnaast kunnen amateursportorganisaties (o.a. stichtingen, verenigingen en B.V.’s zonder winstoogmerk) in dezelfde periode een subsidie aanvragen voor de bouw, aanschaf en het onderhoud van sportaccommodaties en sportmaterialen (telkens incl. btw), dat wil zeggen accommodaties bestemd en in gebruik voor de amateursport. De algemene subsidie bedraagt 20%. De consequenties van de wetswijziging en de te nemen maatregelen worden zo spoedig mogelijk duidelijk gemaakt.

Bij het voorkomen van problemen is sport en bewegen belangrijk. De ambitie is dat wij een bloeiend verenigingsleven hebben en mensen in beweging willen brengen door:

• Voor iedereen belangrijke voorzieningen beschikbaar laten blijven/maken, of het nu gaat om zorg, sport of kunst en cultuur;
• Het stimuleren van een gezonde leefstijl door sport (en cultuur), ontmoeting, gezondheid & preventie, participatie en weerbaarheid te ondersteunen en te faciliteren;
• Met behulp van sport gezondheidsachterstanden aan te pakken;
• Meer aandacht voor sport en bewegen voor de doelgroep van inwoners met een lichamelijke of verstandelijke beperking;
• Invulling geven aan regionale mogelijkheden om deelname aan sport, cultuur en gezondheid te promoten of mogelijk te maken.

Wij voeren onze wettelijke taken uit voor de publieke gezondheidszorg (deze staan in de Wet publieke gezondheid). De GGD Drenthe voert hiervoor taken uit die aansluiten bij de kerntaken en de deskundigheid van de GGD. Dit betreft onderwerpen als het in kaart brengen van gezondheidsproblematiek en het adviseren over de vertaalslag naar lokaal gezondheidsbeleid, Toezicht Kinderopvang, verankering van gezondheid in omgevingsvisies en omgevingsplannen, Advies- en Meldpunt OGGz, Rijksvaccinatieprogramma (vanaf 4 jaar) en Veilig Thuis Drenthe. Onze aandacht zal daarnaast uitgaan naar:

• Het duurzaam versterken en innoveren van sport-, beweeg- en cultuuraanbieders en vrijwilligersorganisaties onder andere op het gebied van diversiteit en vraaggericht handelen;
• Het in stand brengen van lokale verbindingen (bso/kinderopvang, welzijn, zorg, bedrijven, onderwijs) en het ondersteunen en in gang zetten van interventies/activiteiten voor diverse doelgroepen op het gebied van sport, cultuur en gezondheid;
• Voor de doelgroep van inwoners met een lichamelijke of geestelijke beperking de samenwerking met Borger-Odoorn, Emmen en onze partners in het werkveld zoeken om te onderzoeken of wij het aanbod om te sporten of te bewegen groter kunnen maken;
• Het aansluiten bij Drenthe Beweegt;
• Het aansluiten bij Drenthe Gezond;
• Het aansluiten bij Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG);
• Voortzetting van het Stimuleringsprogramma ‘Gezond in Coevorden’ met herijking van doelen en doelgroepen. Wij leggen met het Stimuleringsprogramma ‘Gezond in Coevorden’ verbinding met de pilot Shared Savings, welke vanuit Kans voor de Veenkoloniën is opgestart, en geven hiermee uitvoering aan een deel van het beleidsplan Samen Krachtig. De samenwerking tussen het sociaal domein en gezondheid, maakt een integrale aanpak en het inzetten op de pijlers ‘meetellen en meedoen’, voorkomen’, ‘samenwerken’, ‘dichtbij’ en ‘innovatie’ beter mogelijk. Het doel van het Stimuleringsprogramma ‘Gezond in Coevorden’ is om met een integrale aanpak te werken aan gezonde inwoners, een gezonde leefomgeving en goede zorg met aandacht voor preventie en het zoveel mogelijk meedoen van mensen in de maatschappij.