Samenvatting

Inleiding
Hierbij bieden wij u het Jaarverslag over 2019 aan. Wij zijn verheugd u te kunnen melden dat we er financieel gezien goed voor staan. Daar mogen we in deze, voor veel gemeenten, financieel lastige tijden best wel trots op zijn. Uiteraard is dit een gezamenlijke verdienste van inwoners, organisaties en bedrijven die in nauwe samenspraak met de gemeente vele krachten en talenten in wijken en dorpen aanspreken en inzetten om tot mooie ontwikkelingen te komen. In dit Jaarverslag over 2019 komt u een flink aantal geslaagde voorbeelden hiervan tegen. Verbindend Besturen is de noemer waaronder wij deze bestuursstijl samenvatten. We hebben de ambitie uitgesproken om Verbindend Besturen steeds verder te ontwikkelen en te verbeteren zodat het onze ‘way of life’ wordt en we er écht goed in worden.

Raadsakkoord “Samen Levend”
De uitvoering van het raadsakkoord “Samen Levend” is in 2019 met het oppakken van het thema “Duurzaamheid” door de raadswerkgroep met het thema biodiversiteit goed op gang gekomen. Wij ondersteunen en faciliteren dit proces ambtelijk in nauwe samenwerking met de griffie. In april 2019 organiseerde de raadswerkgroep een zeer goed bezochte werkconferentie biodiversiteit. Ook met andere activiteiten, heeft de raadswerkgroep invulling gegeven aan de gewenste dialoog met de samenleving.

Strategische Agenda
Onder andere om focus aan te brengen in de vele ambities die in ons bestuursprogramma “Ruimte om te doen” zijn opgenomen, hebben we in 2019 de strategische agenda ontwikkeld. Hiermee is een zogenaamde 'strategische kop’ op het bestuursprogramma gezet. De resultaten hiervan hebben wij u o.a. aangeboden met de kaderbrief 2020 en de programmabegroting 2020. De strategische agenda staat op vier thema’s die allemaal een grote maatschappelijke impact hebben en dicht bij onze inwoners staan:

1. Aantrekkelijk Coevorden;
2. Duurzaamheid;
3. Voorkomen;
4. Coevorden Verbindt.

Kort memoreren en duiden we hier de belangrijkste mijlpalen uit de vier thema's over 2019. Verderop in het jaarverslag vindt u bij de diverse onderwerpen meer specifieke informatie.

Thema I: Aantrekkelijk Coevorden

We hebben er in 2019 hard aan gewerkt om beter te laten zien dat Coevorden aantrekkelijk is om te wonen en te werken. Onze programmatische aanpak voor de opwaardering van de binnenstad van Coevorden, waarin diverse maatschappelijke partijen een nadrukkelijke rol hebben, heeft in 2019 al flink wat vruchten afgeworpen. Voor diverse ontwikkelingen in de binnenstad zijn plannen ontworpen, besproken met belanghebbenden en in procedure gebracht. Met de plaatsing van de tunnelbak afgelopen jaar onder het spoor is de belangrijke directe verbinding tussen het centrumgebied en het EDS-plein gerealiseerd.

Voor de binnenstad van Coevorden hebben we afgelopen jaar, vooruitlopend op wettelijke vereisten, een plan van aanpak opgesteld om proef te draaien met een Omgevingsplan. Het participatieproces om tot een Omgevingsvisie te komen is ook in 2019 gestart. Samen met onze ondernemers, onderwijsinstellingen en onze andere partners uit Dutch TechZone werken we voortdurend aan de optimalisatie van ons ondernemersklimaat. Met het vaststellen van de economische visie, in april 2019, zijn belangrijke projecten, zoals de Revitalisering van bedrijventerreinen, het Fablab en de Ondernemersdienstverlening van start gegaan.

In 2019 hebben we samen met vijf andere gemeenten en de provincie Drenthe de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe gesloten. Samen pakken we de opgaven van onze regio aan. Deze opgaven hebben we ondergebracht in de pijlers werken, wonen en welzijn. Het gezamenlijke doel is de kracht van onze regio en van onze samenleving als geheel te versterken. Zo werken we in de pijler 'werken' regionaal en lokaal aan de versterking van ons vestigingsklimaat en streven we naar voldoende en competent personeel in met name de techniek en de zorg. In de pijler 'wonen' werken we regionaal en lokaal aan de herstructureringsopgave, terwijl we in de pijler 'welzijn' in een verbindende aanpak, samen met partners en inwoners, vooral hebben gewerkt aan toegankelijke zorgvoorzieningen en het verminderen van sociaaleconomische achterstanden.

Thema II: Duurzaamheid
In 2019 is onze Duurzaamheidsvisie vastgesteld, waarmee we onze ambities voor een duurzame en toekomstbestendige gemeente hebben vastgelegd. Duurzaamheid is, vinden wij, niet alleen een gemeentelijke, maar vooral ook een gezamenlijke, maatschappelijke opgave. Wij richten ons daarbij op het verstrekken van informatie en het creëren van bewustwording bij inwoners en ondernemers. Daarbij zoeken we nadrukkelijk de samenwerking met de deskundigheid die in de samenleving aanwezig is en ondersteunen en stimuleren we de duurzaamheidsontwikkelingen en -initiatieven die inwoners en ondernemers in onze samenleving nemen.

Thema III: Voorkomen
We zetten stevig in op het voorkomen van problemen en belemmeringen. Dat blijkt uit het feit dat we in 2019 in samenwerking met vele partijen een groot aantal resultaten hebben behaald. Zo is onder andere de subsidieregeling “Gezond in Coevorden” vastgesteld, participeren we in het programma JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) en hebben we flink bijgedragen aan de verbinding tussen partijen in en rondom de zorg met als doel meer preventieve inzet. Verder zijn we in 2019 gestart met een aanpak waarmee we ons richten op het voorkomen en doorbreken van langdurige armoede. Het bereiken van laaggeletterden blijft lastig. Omdat we in 2019 de vooraf gestelde doelstellingen niet volledig haalden, zetten we hier in 2020 extra op in.

Actief deelnemen aan de samenleving vinden we van groot belang. Het hebben van werk helpt daarbij enorm. We ondernemen veel om inwoners aan werk te helpen. In 2019 zijn we samen met het UWV de pilot “Actief voor Werk” gestart met als doel te voorkomen dat mensen vanuit de WW in de bijstand belanden. De resultaten zijn dermate positief dat UWV en gemeente de samenwerking op dit punt verder vervolgen. Tenslotte stimuleren en ondersteunen wij inwoners met een uitkering meer zelfredzaam te worden, meer actief deel te nemen in de samenleving en duurzaam uit te stromen in een betaalde baan. Alle medewerkers van ons team Actief voor werk hebben daarvoor een training “Activerende gespreksvoering” gevolgd. Ook is de Klik-app in gebruik genomen, waarmee we een betere match tussen vacatures en klanten bevorderen.

Thema IV: Coevorden Verbindt
Wij geloven als college oprecht in de kracht van de samenleving en de initiatieven die vanuit de wijken en dorpen zelf ontstaan. Velen zetten zich al vrijwillig in voor de kwaliteit van onze samenleving. Aansluiten bij de energie van deze initiatieven, door het steunen, faciliteren en het versterken van ideeën, zonder ze over te nemen, dat is wat wij onder ‘Verbindend Besturen’ verstaan. Al sinds 2014 zijn we hier heel bewust mee bezig en we leren nog elke dag bij.

Zo hebben we in maart 2019 goed geluisterd naar vertegenwoordigers van wijken en dorpen toen we met hen in gesprek waren over de thema’s van “Buiten-Spel”. De bijeenkomst in diezelfde periode met de voorzitters van de verenigingen van plaatselijk belang over de vormgeving van de wijk- en dorpenronde heeft ons ook veel informatie opgeleverd waarmee wij een nieuwe aanpak kunnen vormgeven. Eind 2019 hebben wij de bouwstenen voor een nieuwe regeling van het Stimuleringsfonds vastgesteld. Hiervoor hebben we input gevraagd en gekregen van onder andere de verenigingen van plaatselijk belang, diverse wijkverenigingen, de vakjury, de gemeenteraad en de ambtelijke organisatie.

Realisatie ambities
Onze financiële positie bij aanvang van deze bestuursperiode gaf ruimte om te investeren, te heroriënteren en te innoveren. Vanuit het bestuursprogramma en landelijke ambities zoals het Inter Bestuurlijk Programma (IBP) hebben wij in de Programmabegroting onze ambities voor 2019-2022 geformuleerd. Deze ambities zijn zeer uiteenlopend, van investeren in accommodaties, de leefomgeving, de openbare ruimte, onze bereikbaarheid tot een impuls in het cultuuraanbod en het stimuleren van innovatie in de zorg.  

Uw raad heeft voor het realiseren van deze ambities ruim € 12 miljoen beschikbaar gesteld voor de jaren 2019-2022. In de Halfjaarrapportage informeerden wij u over de tussentijdse stand van zaken: wij lagen op koers met de uitvoering. De uitvoering van deze ambities hebben wij ingebed in onze reguliere werkzaamheden of gecombineerd met lopende projecten en ontwikkelingen. Daarom informeren wij u in de zes programma’s over de realisatie. Ook aan het eind van het jaar 2019 kunnen wij constateren dat wij nog steeds op koers liggen. Veel ambities zijn gerealiseerd en met vele omvangrijke ambities, waarvoor een reserve is gevormd, is een start gemaakt. Van het beschikbare bedrag voor 2019 stellen wij voor om de resterende middelen voor de omgevingswet en de asbestdaken mee te nemen naar 2020.   

Het resultaat over 2019 is € 1.511.000 positief. Dit resultaat is inclusief het saldo van de Halfjaarrapportage (€ 799.000 positief). Dat saldo hebben wij toegevoegd aan de stelpost vrije begrotingsruimte. Dit is de nieuwe werkwijze conform de Nota financieel beleid. Het saldo van deze stelpost valt vrij bij de jaarrekening. Naast dit voordeel van de Halfjaarrapportage doen zich een aantal andere verschillen voor. De grootste voordelen doen zich voor op de verstrekking van uitkeringen, participatie, bouwvergunningen en het Stimuleringsfonds dorpen en wijken. De grootste nadelen doen zich voor op de Wmo, afvalinzameling en de gemeentelijke belastingen. In de zes programma's lichten wij de verschillen toe.

Wij stellen voor om het positieve rekeningresultaat toe te voegen aan de algemene reserve en een deel er van te bestemmen voor klimaatdoelen. Wij hebben namelijk in de decembercirculaire van het gemeentefonds een bedrag van € 241.000 ontvangen voor het opstellen van een transitievisie warmte, een uitvoeringsplan voor aardgasvrije wijken en energieloketten. Gezien het moment dat deze middelen beschikbaar zijn gesteld, hebben wij deze in 2019 niet ingezet en maken wij in 2020 een start. In het raadsvoorstel komen de beslispunten over de bestemming van deze middelen aan de orde.  

Langlopende leningen zijn afgelost volgens het reguliere aflossingsschema. Het eigen vermogen (bestaand uit de algemene reserve en bestemmingsreserves) is toegenomen. De solvabiliteit is per eind 2019 31% en begeeft zich daarmee binnen de afgesproken bandbreedte van 30% tot 40%. 

Op de startpagina van het jaarverslag hebben wij in de drie cirkeldiagrammen weergegeven hoe de lasten en baten over de zes programma's zijn verdeeld.