Bestuurlijke hoofdlijnen

In onze strategische agenda geven we richting aan onze ambities in deze bestuurlijke periode. Binnen het bestuursprogramma Ruimte om te doen! hebben we thema’s benoemd waarin we verbindend willen besturen. Door en over de portefeuilles heen. Dat is nieuw en daar moeten we onze weg in vinden. Het zijn thema’s waar veel geld mee gemoeid is, die veel impact hebben en waar meerdere stakeholders voor nodig zijn om resultaten te boeken; samen staan we sterk. Met gepaste zorgvuldigheid én enthousiasme gaan wij investeren en aan de slag. 

We hebben als het ware een kop op het bestuursprogramma gezet. We hebben deze de strategische agenda genoemd. Hierin hebben we onze prioriteiten benoemd aan de hand van thema’s. Het zijn de volgende vier thema's:

1. Voorkomen;
2. Duurzaamheid;
3. Aantrekkelijk Coevorden;
4. Coevorden verbindt next level. 

De thema’s zijn niet nieuw. We hebben ze geplaatst in een bredere ambitie. Het vraagt een andere benadering van ons, ook in termen van verantwoording. Die verantwoording vindt plaats in de reguliere cyclus.

De vier thema’s bespreken we in een later stadium met onze partners: wat speelt er en hoe kunnen we samen onze schouders er onder zetten? Een nuancering is op zijn plaats: we trekken best een grote broek aan voor een gemeente met onze omvang en met onze formatie. Daarom hanteren we vaak de 80/20-regel: soms is 80% genoeg, want dan kost het 80% van de resources om de laatste 20% nog te bereiken. Op andere momenten kiezen we voor 100% resultaat. De strategische agenda helpt ons om met uw raad en met de organisatie te bepalen waar we vol voor gaan, en waar het een tandje minder kan.

Als we per thema weten waar we aan het eind van de bestuursperiode willen staan en welke mijlpalen er zijn om de voortgang in beeld te brengen, dan willen we dat kunnen onderbouwen met gegevens. Tellen en vertellen. Dat vraagt een verbetering van de monitoring. In het sociaal domein zijn we bezig die monitoring op te zetten. Daarna rollen we dit uit naar de andere beleidsvelden, zodat we beter weten of het beoogd resultaat behaald wordt en wat onze bijdrage er aan is. Dit hebben we niet van de ene op de andere dag voor elkaar: het betekent zoeken en leren met elkaar. Stellen we de juiste vragen, hebben we de juiste indicatoren en voeren we het juiste gesprek, om te bepalen of we goed bezig zijn.

In deze bestuurlijke paragraaf schetsen we per thema welke ontwikkelingen wij op ons af zien komen voor 2020. Bij de programmabegroting vindt de afweging plaats of deze opgenomen worden en op geld worden gezet.

Inwoners voelen zich gezond, leven langer en doen actief mee door te werken en of zich in te zetten als vrijwilliger. Dat is ons toekomstbeeld. Om dit voor elkaar te krijgen werken we actief samen in de regio met maatschappelijke partners, medeoverheden, inwoners en bedrijven. We hebben al veel verbindingen en die willen we nog verbreden. Op basis van ons beleid 'Samen krachtig' hebben we al een aantal zaken in gang gezet. Regelmatig overleg met ouderen, met verenigingen, contacten met scholen zodat we kwesties eerder in beeld hebben.

Sociaal Domein
We willen dat kinderen veilig, gelukkig en gezond opgroeien zodat zij zich naar potentie kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en zelfredzame volwassenen. We willen dat inwoners gezonder en langer leven, zonder financiële problematiek, waardoor ouderen langer zelfstandig thuis kunnen wonen.
De verantwoordelijkheden die we als gemeente hebben gekregen bij de decentralisaties bevinden zich naast het ondersteunen van inwoners nadrukkelijk óók op het voorkomen van problematiek. Naast oplossen achteraf zetten we ook nadrukkelijk in op preventie. De beweging naar ‘Voorkomen’ hebben we nog onvoldoende kunnen maken, door de hectiek van de invoering van wetten met strakke financiële kaders. Daarom is het nodig dat we meer investeren op ‘Voorkomen’, zoals ook in de besluitvorming over het beleidsplan Samen krachtig is vastgesteld. De ambitie om meer te innoveren in de zorg krijgt vanaf 2019 vorm. Met als doel om ook in de toekomst binnen de beschikbare middelen onze taken in het sociaal domein te kunnen uitvoeren. 

We willen dat inwoners zo snel mogelijk met hun (ondersteunings)vraag op de juiste plek komen en zo snel mogelijk geholpen worden. En dat ze niet meerdere keren hun verhaal hoeven te vertellen. Daarom werken we vanaf 2020 met een regiesysteem. Het systeem ondersteunt onze integrale werkwijze. Zowel externe samenwerkingspartners als inwoners kunnen op het regiesysteem inloggen. Onze eigen collega’s zien snel welke partijen betrokken zijn bij een gezin en wat er al gebeurd is in de casus. Door sneller te handelen kunnen we in bepaalde gevallen complexere hulpvragen en escalatie voorkomen.

Daarnaast zijn we nu bezig met de voorbereiding van de inkoop van de jeugdhulp voor het jaar 2020 en verder. Daarbij zetten we maximaal in op het naar voren brengen van kennis en ervaring naar het voorveld, waardoor achter in de keten zwaardere jeugdhulp wordt voorkomen. Daarnaast maken we contractuele afspraken met jeugdhulpaanbieders over een effectieve financiële risicoverdeling tussen aanbieders en gemeenten.

We proberen de kosten voor ondersteuning en zorg in de hand te houden, door onder andere inwoners te verwijzen naar voorliggende voorzieningen. De ondersteuningsvraag is hierin leidend en samen met de inwoner verkennen we of de voorziening passend is. We onderzoeken met ketenpartners of individuele begeleiding om te buigen is naar een meer groepsgewijze aanpak. Daarnaast kijken we naar nieuwe mogelijkheden en ontwikkelingen waardoor inwoners gezonder ouder worden zodat er uiteindelijk minder beroep op de Wmo wordt gedaan. Tenslotte merken we dat een beroep op de eigen kracht van mensen met een indicatie voor begeleiding in de praktijk moeilijker is dan op papier. Veel van deze cliënten hebben een een beperkte zelfredzaamheid.

Om onze krachten te bundelen en het effect te vergroten zetten we in op een integrale aanpak. Dit kunnen we niet tegelijk in heel Coevorden doen. We onderzoeken de mogelijkheid, mede in het kader van de Regiodeal, om in 2019 voor één of twee gebieden aan de slag te gaan, zodat er begin 2020 een programmatische aanpak ligt hoe we dat doen.

We willen de gemeente Coevorden goed achterlaten voor de volgende generatie. We zijn ons bewust dat ons handelen gevolgen heeft. Daarom willen we in 2040 een energieneutrale gemeente zijn.

Visie op duurzaamheid
Duurzaamheid is een belangrijk thema in uw raadsakkoord en in onze strategische agenda. Begin dit jaar is het inventarisatiedocument Van Energiek naar Duurzaam vastgesteld, ter voorbereiding op een concrete duurzaamheidambitie en uitvoeringsagenda. De werkgroep duurzaamheid van uw raad gaat in 2019 met een aantal van de hierin opgenomen thema’s aan de slag. De concrete ambitie en de daarbij benodigde middelen zijn nu nog niet aan te geven.
Wij hebben de ambtelijke organisatie om een advies gevraagd over duurzame ontwikkeling op het gebied van de energietransitie (waaronder een onderzoek naar de haalbaarheid van een energieneutrale wijk of dorp), circulaire economie en de voorbeeldfunctie van de gemeente. Het uitvoeren van een nulmeting van de gemeentelijke gebouwen en ecologisch bermbeheer zijn twee voorbeelden hiervan. De uitkomsten van de nulmeting zullen ons in 2020 inzicht bieden in wat er nodig is om de duurzaamheidsdoelstellingen te behalen. De financiële middelen die nodig zijn om deze ambities te verwezenlijken zullen naar verwachting voor de programmabegroting 2020 bekend zijn. 

Coevorden is een aantrekkelijke gemeente om te wonen en werken en recreëren. We hebben een uitnodigende binnenstad waar inwoners, ondernemers en bezoekers kunnen genieten van historie, water en gezelligheid. Ons platteland is vitaal en er is ruimte voor recreatie.

Economie
In 2020 geven we uitvoering aan de economische visie en parallel daarin lopen de regionale projecten in het kader van Dutch TechZone (DTZ). Voor wat betreft de economische visie zullen we ons naar verwachting richten op het vervolg van de in 2019 gestarte projecten Fablab, Revitalisering bedrijventerreinen, Ruimte voor pioniers, Ondernemen in het dorp van de toekomst en Ondernemersdienstverlening. Daarnaast hopen we een aantal andere projectideeën verder vorm te geven, zoals een project rondom energietransitie en circulaire economie, mogelijke verbreding van het Fablab techniek naar een Fablab zorg, een project om de ontwikkeling van Coevorden als logistieke hub van Noord-Nederland te bevorderen, een pressurecooker week waarbij studenten aan de slag gaan met vraagstukken van het bedrijfsleven en een onderzoek naar de herbestemming van vrijkomend agrarisch vastgoed. De volgorde waarin we dit oppakken is afhankelijk van de actualiteit, daarom is het een dynamische agenda. In de uitvoering van de economische visie zoeken we nadrukkelijk verbinding met de Regiodeal en de projecten die in DTZ-verband lopen.

Wonen
In 2020 geven we verder uitvoering aan de woonvisie. We willen een woningmarkt die zowel kwantitatief als kwalitatief in balans is. Dit doen we door ons in te zetten op de thema's kwaliteit van wonen, langer thuis wonen, wonen als maatwerk en betaalbaar wonen. Wij hebben hierbij aandacht voor de huursector en gaan dan ook samen met de corporaties onze gemaakte afspraken betreffende duurzaamheid, betaalbaarheid, beschikbaarheid en leefbaarheid concretiseren. Ook richten we ons op de grote transformatieopgave van de bestaande koopwoningvoorraad. Deze opgave behelst onder andere het onderhoud, levensloopbestendigheid en de verduurzaming van de eigen woning van mensen met een laag inkomen. Deze opgave is regiobreed onderkend en we werken er gezamenlijk binnen de regiodeal aan.

Recreatie en toerisme
Toerisme en recreatie is een van de belangrijke pijlers in de lokale en regionale economie. Voor de  versterking van de toeristische- recreatieve sector zal in 2020 onder meer verder invulling gegeven worden aan het project Vitale vakantieparken en de beleidsagenda Vrijetijdseconomie. Ook werken wij onder andere in Hondsrugverband aan een goede toeristisch-recreatieve infrastructuur (wandelen en fietsen), de promotie van de regio en informatievoorziening aan bezoekers en toeristen.

Programma Binnenstad 
Het programma behelst het realiseren van een mooie uitnodigende binnenstad, een binnenstad waar bezoekers en bewoners zich thuis voelen en worden verrast door wat Coevorden te bieden heeft. De drie doelstellingen van het programma gaan over versterken van eigenheid, aanpak van winkelstraten en een uitvoeringsprogramma dat we samen met partners oppakken. Voor dit programma is het betrekken en inspireren van onze inwoners, ondernemers en andere partijen een belangrijke pijler voor succes. Onze inschatting is dat in 2020 onder andere de winkelstraten opnieuw ingericht worden, de aanbesteding voor markt en haven heeft plaatsgevonden, het parkeer- en verkeersonderzoek geïmplementeerd is, het kerkplein een transformatie heeft ondergaan, er een compleet toeristen programma is en de uitstraling van het private vastgoed verbeterd is. Ook zijn wij in gesprek om op de locatie van de Bentheimerpoort gebouwen te ontwikkelen die de Bentheimerpoort zichtbaar maken. 

Kunst en  cultuur  en viering 75 jaar bevrijding
Met de heroriëntatie op Kunst en Cultuur is het onderzoek naar een nieuwe koers en de versterking van het basisaanbod gestart. Ter voorbereiding op een formele aanvraag is het onderzoek gestart naar het proces om culturele gemeente van Drenthe in 2022 te worden, en de manier waarop dit kan bijdragen aan het beleid op het gebied van kunst en cultuur. Samen met de culturele sector gaan wij hier mee aan de slag. Als gemeente willen we graag inzetten op een aantal pijlers, op basis waarvan het cultureel programma vorm en inhoud krijgt, zoals Viering, Verbondenheid en Versterking. In 2020 krijgt de pijler Viering al vorm, dan is het 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd is van de Duitse onderdrukking. Coevorden is als eerste van Drenthe bevrijd door de Canadezen. Dit willen we in 2020 groots vieren. Samen met lokale initiatiefnemers, de provincie, VNG en het landelijke 4 mei comité geven we dit vorm.

Mobiliteit 
Goede mobiliteit en bereikbaarheid vinden wij belangrijk voor het stimuleren van de lokale economie. In onze unieke trimodale positie willen wij per weg, spoor en water goed bereikbaar zijn. Voorbereidingen voor het aanleggen van de N34/Zuidelijke ontsluitingsweg zijn opgestart en het voorlopige ontwerp is gereed. Het doortrekken van deze weg tot een rondweg rondom Coevorden naar het zuiden zal hierna volgen. Wij vinden dit van groot belang voor het bevorderen van Coevorden als aantrekkelijke woon-, werk- en recreatiegemeente.
Het opstellen van de fietsnota is in afrondende fase. Er dienen nog enkele keuzes gemaakt worden. Ook zullen wij de fietsnota nog voorleggen aan onze stakeholders. Onder andere het project recreatief fietspad Geeserstroom wordt benoemd in de fietsnota, dit project is volop in ontwikkeling en hierover zal in 2019 besluitvorming plaatsvinden.

Omgevingswet
De omgevingswet wordt 1 januari 2021 van kracht. 2020 is het laatste jaar voor de formele invoering en zal, in lijn met het 'Ambitiedocument omgevingswet', dan ook in het teken staan van het omgevingswet proof maken van onze organisatie. Er is ook na de invoeringsdatum nog ruimte voor ontwikkeling, maar onze werkprocessen en digitale ondersteuning dienen op orde te zijn. Ook gaan we voortvarend aan de slag met de ontwikkeling van een eigen omgevingsvisie, nu deze niet in gezamenlijkheid in BOCE verband wordt ontwikkeld. Belangrijke eerste stappen hiertoe worden al in 2019 gezet. De daadwerkelijke beleidsvorming en vaststelling vindt plaats in 2020.

Coevorden verbindt. Dat doen we met onze bestuursstijl en in de ambtelijk organisatie. De raad is op straat. In de vorige bestuursperiode hebben we dit in gang gezet. Het is tijd om het naar het volgende niveau te tillen.

Verbinden next level
Al dit jaar en doorlopend in volgend jaar, gaan we aan de slag met een drietal onderwerpen om het verbindend besturen verder te brengen. De volgende vragen zijn daarbij leidend:

• Verbindend besturen the next level: wat is het en hoe gaan we daar vorm aan geven?
• Gebiedskompas/gebiedsvisies. Hoe ondersteunen we de ontwikkeling van een gebiedsvisie, waarbij we goed gebruik (laten) maken van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens?
• Hoe krijgen we nu verbinding met de wijken en dorpen die nu nog geen gesprekspartner voor ons zijn?

In lijn met verbindend besturen ontwikkelt de ambtelijke organisatie zich naar een gemeentelijke organisatie waarin de behoeftes van de samenleving en onze inwoners en ondernemers centraal staan. Daarbij stellen we ons steeds de vraag of, en welke rol we daarbij hebben. Het strategisch vermogen van de organisatie moet groeien, bijvoorbeeld op procesregie. We investeren zowel in persoonlijke ontwikkeling van zittende medewerkers als in het aantrekken van nieuwe medewerkers met een profiel passend bij onze gewenste manier van werken. In 2019 en 2020 wordt geïnvesteerd in leiderschap. We hebben de bereidheid naar de organisatorische vertaling van onze bestuurlijke ambities te kijken.
Kinderen en jongeren krijgen extra aandacht bij het verbinden next level. We willen jongeren daarin goed faciliteren, bijvoorbeeld met de jongerenraad, die sinds 2016 bestaat. We zoeken nog naar manieren om de stem van kinderen beter in beeld te krijgen. 

Online dienstverlening
Digitalisering van dienstverlening neemt een enorme vlucht en er wordt steeds meer van ons, als eerste overheid, op dat gebied verwacht. Ook binnen onze gemeente hebben we op een eerder moment al besloten dat online het voorkeurskanaal is. Het biedt kansen om snel, gemakkelijk en op een moment waarop het jou past producten en diensten af te nemen. Echter het implementeren van digitale kanalen behelst ook de aanschaf, het onderhoud, het beheer en de innovatie. De ontwikkelingen gaan snel op dit gebied en afnemers van gemeentelijke producten verwachten dat we daarin mee gaan. Om er voor te zorgen dat we onze online dienstverlening op het juiste peil brengen (de website is al weer verouderd en voldoet (nog) niet aan wettelijke regelgeving) en deze op peil houden, dienen we komend jaar kennis en expertise toe te voegen aan ons gemeentelijke organisatie.