Voorgestelde wijzigingen t.o.v. begroting 2025

In het vorige hoofdstuk gaven we het actuele financiële perspectief. Dit laat de komende jaren tekorten zien. In dit hoofdstuk leggen we de raad eerst enkele financiële keuzes voor. Hierna schetsen we het verwachte tekort op de jeugdzorg en voorstellen hoe daarmee om te gaan. Hierna geven we een aantal besparingsvoorstellen en een aantal voorstellen die budget vragen (‘uitzettingen’). We benoemen enkele onderwerpen die we niet konden opnemen en overdragen aan het nieuwe bestuur. Dan heven we het financiële effect van alle voorstellen.

Het huidige financiële beleidskader stelt aan de solvabiliteit een ondergrens van 30%. In de programmabegroting 
2025 lieten we al zien dat de solvabiliteit in de toekomende jaren onder deze ondergrens zal gaan. Zie financiële 
tabellen in bijlage. 

We stellen de raad voor deze ondergrens los te laten, mede omdat deze aanzienlijk strenger is dan de grens die 
onze toezichthouder, de provincie Drenthe, hanteert. We stellen voor om deze tijdelijk bij te stellen en als 
absolute ondergrens voor 20% kiezen, waarbij echter een meerjarig verbeterplan vereist wordt zodra de 
solvabiliteit in enige meerjarenbegroting onder de 25% zal komen. Dit verbeterplan moet dan onderdeel zijn van 
de betreffende programma-begroting. 

Ter versterking van de algemene reserve en de solvabiliteit stellen we voor:

• Indien gedurende het begrotingjaar meevallers op inkomsten of uitgaven t.o.v. budget gerealiseerd worden, 
  komen deze ten goede aan het begrotingssaldo.
• Voor overheveling van incidentele kostenbudgetten van het ene budgetjaar naar het volgende stellen we de 
  voorwaarde dat deze budgetten in het jaar na overheveling worden besteed.?

Indien de raad instemt met deze voorstellen zal het college tegelijk met de programmabegroting 2026 een 
geactualiseerde versie van het financieel beleidskader aan de raad voorleggen.?

Excel-tabel

Omschrijving activiteit begroting

Jeugdzorg is onderdeel van het programma 3. Samen.

Omschrijving activiteit begroting

Hieronder benoemen we de besparingen en opbrengstverhogingen die we verantwoord achten, in het kader van sober en degelijk. Het betreft budgetreserveringen: bij het opstellen van de begroting wordt (nog steeds) kritisch gekeken of alle posten realistisch zijn.

Excel-tabel

Excel-tabel

Omschrijving activiteit begroting

Hieronder benoemen we de onderwerpen waarvoor extra budget onvermijdelijk, bij voorbeeld omdat we gebonden zijn aan wettelijke verplichtingen of toezeggingen. 
Het betreft budgetreserveringen: bij het opstellen van de begroting wordt (nog steeds) kritisch gekeken of alle kosten noodzakelijk zijn. 

Veel onderwerpen moeten eerst besluitrijp gemaakt worden. Voor een verstandig besluit is vaak een meerjarig perspectief nodig en een integrale benadering, om deeloplossingen te voorkomen. Deze onderwerpen worden in de loop van 2025 uitgezocht en uitgewerkt in plannen. De uitkomst hiervan wordt in de kaderbrief 2027 
meegewogen. Daarnaast zijn er onderwerpen met een grote maatschappelijke en/of financiële impact die we nu niet in deze kaderbrief kunnen meenemen. Denk aan de investeringen nodig voor het stedelijk museum, de bibliotheek en de culturele broedplaats en de investeringen gemoeid met het beleid revitaliseren woonwagenlocaties. Hier zoeken we een evenwicht tussen enerzijds veiligheid en leefbaarheid en anderzijds betaalbaarheid. Verder laten we een onderzoek doen naar de langjarige behoefte aan sporthallen en zwembaden en vragen een advies hoe daaraan voldaan kan worden. Het nieuwe bestuur kan op basis hiervan onderbouwde besluiten nemen. In de tussentijd wordt noodzakelijk onderhoud wel uitgevoerd. Voorts onderzoeken we wat de gevolgen zijn van het (nu) niet opstellen van een soortenmanagementplan. Zo’n plan betreft een ecologisch onderzoek en maatregelen op gebiedsniveau ter bescherming van beschermde plant- en diersoorten in de gebouwde omgeving. Verder wordt gewerkt aan een uitvoeringsprogramma bij het reeds vastgestelde mobiliteitsplan. Tot slot bereiden we een sportnota voor met daarin een financiële paragraaf.

Rond de gemeenteraadsverkiezingen schetsen we desgevraagd de achtergronden van de grote dossiers. Als er een 
nieuw college is, dragen we deze dossiers zorgvuldig over.

Excel-tabel

Omschrijving activiteit begroting

Bovenstaande wijzigingen op de meerjarenbegroting hebben we in onderstaande tabel ‘op geld gezet’. Eerst tonen we het verwachte tekort op de jeugdzorg en de verwachte tegemoetkomingen. Daarna de besparingen en tot slot de uitzettingen. Het saldo onder de streep is voor 2028 en 2029 negatief.

Alles optellend ligt er op dit moment een niet helemaal sluitende kaderbrief. Echter, in de komende maanden richting de begroting zetten we de volgende stappen die tot een sluitende meerjarenbegroting leiden:

• Uitwerking van plannen voor beperking van de overschrijdingen op het sociaal domein.
• Het verwerken van de september-circulaire.
• Gedurende het begrotingsproces:
  • Uitwerken en kritisch toetsen van de gekozen voorstellen;
  • Financieel technische optimalisaties op geld zetten,
  • Met name grote projecten faseren zodat budgetbehoefte gespreid wordt in de jaren.
  • Alle budgetten kritisch toetsen op wettelijke plicht en onvermijdelijkheid/niet uit te stellen. Tevens faseren en activeren waar mogelijk.

Mochten bovenstaande inspanningen onvoldoende effect hebben, dan kunnen we om tot een sluitende begroting te komen nog scherpere keuzes voorstellen, taakstellingen opnemen of posten als risico aanmerken (dit vergt?een hoger weerstandsvermogen). Ook kunnen we incidenteel afzien van de jaarlijks dotatie aan de algemene reserve.

Bij de begroting voegen we uiteraard ook een overzicht van de investeringen (zoals wegen, riolering, 
kunstwerken, tractie)